Rewelacja!

Szkoda, ze dopiero na stare lata mozemy sie takich arcyciekawych rzeczy dowiadywac.

Dzieki ogromne za wszystko:)

Bardzo mi się to podoba.  Informacje rewelacyjne: karp jako wróg rewolucji francuskiej i symol katolickiej tradycji Postu.

Bardzo ciekawe, ale zastanawiam się  jak to było u nas. Czytałam kiedyś,  że rybą na Wigilię w I RP był szczupak. Czy jest możliwe,  że karp mógł funkcjonować jako ryba postna, ale w okresie Wielkiego Postu? Czy w ogóle karp w Polsce Szlacheckiej był popularny?

Zza ...

Podobno był sposób na transport ryb w klatkach w górę rzeki ?

Tego nie wiem. Na historii bowiem w zasadzie nie pochylano sie nad historią gospodarczą. A jeżeli - to po "marksistowsku" czy jakoś tak. Generalnie - pochylano się nad dolą chłopa. Znaczy - nad niedolą, naturalnie :)

Ale pomnę czytanie inwentarzy z bodaj XVII wieku, na zajęciach zupełnie szczególnych i "osobnych". A tam był taki opis wizyty księdza u szlachcica: akurat pora obiadowa się zbliżała, a było to w poście. Przeto pan szlachcic zaordynował "coś z wody". No , akurat kaczuszkę :)))

:))))) No o żabki pana szlachcica nie podejrzewam! 

Malaria w Europie nie występuje:

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Malaria

Witam.

Temat jest moim zdaniem ciekawy, a może i bardzo ciekawy, a nadto o polskiej hodowli karpia i stawach hodowlanych w Polsce jest całkiem sporo. O Francji zbyt wiele nie znalazłem ale "per analogiam" może i coś co dotyczyło Polski dotyczyło też Francji. A więc:

"W średniowieczu pionierami wszelkiego postępu, także w dziedzinie rolnictwa i rybactwa, były na ogół osoby duchowne przybywające do Polski z krajów Europy zachodniej. Nie inaczej było na Śląsku. Prekursorem zakładania stawów i masowej hodowli ryb na tym terenie był przybyły z Czech lub Moraw zakon cystersów, który osiedlił się w Doliny Baryczy w 1136 r. i miał swoją główną siedzibę w Lubiążu. W XIII w. cystersi stworzyli w okolicach Milicza i Młodziankowa największe w ówczesnej Europie skupisko stawów o powierzchni ponad 2300 ha, m.in. olbrzymie stawy Stary (700 ha), Grabownica Górna (500 ha), Jamnik (360 ha) oraz mniejsze Wrocławicki, Górnik i Sanie. Na potrzeby żeńskiego cysterskiego klasztoru w Trzebnicy utworzono z kolei stawy w okolicach Krośnic.

W latach 1358-1492 dobrami milickimi oraz żmigrodzkimi władali książęta oleśniccy z dynastii Piastów. Trudno obecnie jednoznacznie ustalić, czy ich zwierzchnictwo obejmowało również wielkie kompleksy sztucznych stawów i były one kościołowi tylko wydzierżawione, czy też to kuria biskupia lub zakon cystersów był ich właścicielami. Bardziej prawdopodobna jest druga możliwość, choćby dlatego, że np. cystersi dzięki książęcym oraz prywatnym nadaniom dość szybko stali się jednymi z największych właścicieli ziemskich na Śląsku. Faktem jest, że u schyłku średniowiecza hodowla i regularne odłowy ryb stały się nie tylko zajęciem bardzo intratnym, ale także dość prestiżowym, zaś posiadanie dużego sztucznego akwenu we własnych dobrach świadectwem wysokiego statusu ekonomicznego lub społecznego". 

"Gwoli ścisłości należy zaznaczyć, że olbrzymi postęp i unowocześnienie rybactwa w 2. połowie XV w. i w całym XVI  w. odnotowano nie tylko na Dolnym Śląsku, ale niemal w całej Europie. Rozkwit i ekspansja gospodarstw stawowych przebiegały wielotorowo".

"XVI w. ugruntował pozytywne zmiany w ogólnym nastawieniu do rybactwa i gospodarki stawowej, przede wszystkim ze strony szlachty. I nie był to tylko efekt nakazów lub nacisków władców świeckich albo kościelnych, ale dobrowolne, przemyślane i długofalowe działanie, podyktowane bądź chęcią czerpania zysków ze sprzedaży cennych gatunków ryb, bądź dążeniem do samowystarczalności w zakresie zaopatrzenia w mięso tych ryb. Musiało być ono towarem bardzo poszukiwanym, skoro przez około 180 dni w roku obowiązywał ścisły post (do stałych dni postnych należały poniedziałki, środy i piątki). Dodatkowym bodźcem do budowy nowych stawów była zarówno dla duchowieństwa, jak i szlachty oraz patrycjatu miejskiego, zapoczątkowana już w XV w. swoista moda na ich posiadanie. Sztuczne stawy hodowlane stały się symbolem przynależności do elity, oznaką wysokiej pozycji majątkowej lub społecznej, w przypadku mieszczaństwa formą niemal nobilitacji, a olbrzymie (powyżej 500 ha) stawy-giganty w dobrach książęcych lub magnackich – rodowymi „pomnikami chwały”. Takimi pomnikami w Dolinie Baryczy stały się stawy Stary (700 ha) oraz Grabownica (500 ha). Nawet tam, gdzie nie było w pobliżu rzek ani jezior, ale istniało sprzyjające ukształtowanie terenu, zakładano sztuczne akweny. Stawy oraz kwestie ich własności bywały powodem wieloletnich procesów sądowych, a także pojedynków".

"Właśnie rodom Maltzanów i Hatzfeldtów przypisać należy zasługę „przeprowadzenia” miejscowego rybactwa przez bardzo trudny i niebezpieczny okres połowy XVII w., czyli czasy wojny trzydziestoletniej (1618-1648) i bezpośrednio po niej. Choć same stawy i ich hydrotechniczne wyposażenie nie doznały większych uszkodzeń, to będąca konsekwencją wojny ogólna sytuacja polityczno-społeczna oraz ekonomiczna – chaos, migracje ludności, przemarsze wojsk, konfiskaty i grabieże – zdecydowanie nie sprzyjały prowadzeniu gospodarki rybnej, a samą hodowlę karpi w wielu regionach uczyniły nieopłacalną. Na Śląsku liczba ludności w wielu ośrodkach miejskich, a to głównie z niej właśnie rekrutowali się nabywcy ryb, spadła o ok. 60-90%. Tym, czym dla rybactwa śląskiego i czeskiego była wojna trzydziestoletnia i jej konsekwencje, tym dla gospodarki stawowej w sąsiedniej Polsce stał się najazd szwedzki (1655-1660). I jedno, i drugie wydarzenie zapoczątkowały trwający, z przerwami, niemal 200 lat (do 1. połowy XIX w.) okres upadku gospodarki rybnej, wstrzymania inwestycji, likwidowania lub zaniedbywania stawów i ograniczania hodowli ryb. Na obszarze Polski w dość krótkim czasie osuszono ponad połowę istniejących stawów, a uzyskane w ten sposób żyzne grunty przeznaczono na znacznie bardziej dochodową uprawę zbóż, głównie pszenicy. Proces upadku hodowli ryb nie ograniczył się zresztą tylko do naszego regionu. Był zjawiskiem globalnym, dotknął gospodarstwa rybackie w niemal wszystkich krajach europejskich".

"W całej Europie aż do 2. połowy XIX w., trwał zastój w rybactwie stawowym. Przyczyn tak długotrwałego i głębokiego kryzysu było kilka. Oprócz globalnych, wspólnych dla niemal całego kontynentu, duże znaczenie miały także wydarzenia lub zjawiska o zasięgu lokalnym. W przypadku Doliny Baryczy na wspomniane załamanie koniunktury i spory sądowe nałożyły się inne niekorzystne czynniki, z których najpoważniejsze konsekwencje miał narastający już od końca XVII w. deficyt wody. Prawdopodobnie właśnie z powodu powtarzających się, długoletnich okresów suszy i obniżenia poziomu wód gruntowych, przy jednoczesnej wycince lasów na potrzeby rolnictwa, musiano znacznie ograniczyć powierzchnię czynnych akwenów. W dobrach milickich zlikwidowano m.in. duże stawy Grabownica Górna, Jaskółczy Górny, Nowy Duży i Mały (przypuszczalnie dzisiejsze: Słoneczny Górny, Wilczy Mały i Duży oraz Przelotny) oraz wiele mniejszych, o łącznej powierzchni 1403 ha. Nie inaczej było w dobrach żmigrodzkich, gdzie zlikwidowano lub osuszono 1612 ha stawów, w tym duże akweny Rudy, Pański, Sanie Duży i Korzeńsko-Grabce oraz szereg mniejszych. Na wielu stawach obniżono wysokość piętrzenia wody, co dodatkowo zmniejszyło powierzchnię zalewu o 484 ha,  wiele okresowo zamieniano na użytki rolne".

Wszystkie cytaty pochodzą z tego linku o stawach milickich na Śląsku:

http://www.m.ryby.stawymilickie.pl/pl,historia,i,tradycja,132.html

Inne ciekawe linki na temat hodowli karpia w Polsce:

http://www.karon-ryby.pl/Hodowlarybwstawach/tabid/1325/Default.aspx

http://naszczas2002.tripod.com/058/ryby.html

A jakie z tego wnioski ja wysnuwam?