https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/ludzie-zakonu/

 

Pewnie nie uwierzycie, ale było tak. W lutym, kiedy miałem doskonały plan, jak przeskoczyć dotychczasowe wyniki sprzedaży i wzbić się na wyżyny dostępne jedynie najpoczytniejszym i najbardziej wybitnym autorom, zespuła się maszyna w drukarni. Wobec tego jeden z nakładów nie dojechał i to w zasadzie położyło miesięczną sprzedaż. W marcu, który przygotowałem jeszcze lepiej niż luty i wszystko miało iść jak należy, zepsuła się maszyna w drugiej drukarni. No więc to co miało być na początku marca przywiezione zostało dopiero teraz. Książka o krzyżakach pod tytułem "Ludzie zakonu" ma kilka walorów. Przede wszystkim taki, że ja ją napisałem. W środku są znakomite ilustracje Rafała Czerniaka, a całość wydrukowaliśmy na kredzie, żeby były one dobrze widoczne i ostre. Jest to pierwsza książka, jaką wydrukowaliśmy na papierze kredowym. Nadaje jej to pewnego sznytu i elegancji. Postanowiłem jednak, że nie podniosę ceny i będzie ona wynosiła tyle, ile przy pozostałych publikacjach w tym formacie, które są ilustrowane. 

No, a do poczytania macie wstęp

Krzyżackie imperium

Państwo zakonu krzyżackiego, którego historię pobieżnie zna chyba każdy nie było imperium, choć spełniało wiele warunków, które mogły mu nadać taki charakter. Jego ekspansja zaś wskazywała na to, że kierujący nim ludzie bardzo chcieli nadać swojej organizacji charakter imperialny. Coś jednak stało na przeszkodzie tym zamierzeniom. Przede wszystkim fakt, że imperia mają dziedziców, a na pewno miały ich w tamtym czasie. W imperiach działają banki, które kreują politykę tych mocarstw. Imperia rządzone są w sposób absolutny, nawet jeśli zachowują pozory demokracji. Wreszcie mają dostęp do kilku mórz. Przynajmniej dwóch. Czy te warunki spełniało państwo krzyżackie? Nie. I trzeba to wyraźnie podkreślić.

Struktura zakonu i fakt, że był on jedyną władzą na całym obszarze państwa wykluczała dziedziczenie, choć starano się to ograniczenie obejść kreując na wielkich mistrzów braci i bratanków poprzednich władców. Samodzielność władzy w zakonie była problematyczna także ze względu na jego misję, całkowicie zafałszowaną. Deklarowano wszak nawracanie na chrześcijaństwo, a de facto budowano polityczną potęgę. Ta jednak nie mogła się obejść bez Rzeszy i bez cesarza, a także bez Rzymu i bez papieża. Bez trudu więc można było wyobrazić sobie sytuację, w której ktoś kwestionuje władzę zakonu na całym obszarze państwa. I do tego dążyli ze wszystkich sił królowie Polski. Wojna zaś z zakonem w istocie polegała na tym, kto zostanie uznany za ofiarę w oczach mocarstw zachodnich, które same dążyły do tego, by przeistoczyć się w imperia. Jak wiemy sytuacja po latach zmagań zakończyła się zgniłym kompromisem, ten zaś po kolejnych trzystu latach kosztował Polskę bardzo dużo.

Najistotniejsze znaczenie miała kwestia pieniędzy. Nie licząc wielkich miast, skorych do buntu i nie zamierzających podporządkować się zakonowi, jedynymi aktywami, które mogły liczyć się w lokalnych rozgrywkach politycznych i ekonomicznych był zakon. Dysponentem skarbu zaś była kapituła i wybierani przez nią urzędnicy. To zaś wykluczało istnienie instytucji dla imperium kluczowej czyli dworu. Dwór wielkiego mistrza był dekoracją, podczas gdy dwór króla Anglii był instytucją. Do tego o wielkim znaczeniu politycznym. Budżet zakonu był przeznaczony na wojnę, ta zaś nie mogła się skończyć. Wtedy bowiem skończyłoby się państwo. Zakon próbując zbudować strukturę imperialną, a to znaczy zniszczyć Polskę i poprzez jej podział znaleźć sobie miejsce nad drugim morzem, ku któremu Polska zaczęła ciążyć już za czasów Kazimierza Wielkiego, stanąłby oko w oko z wyzwaniami ponad jego siły. Dotychczasowi sprzymierzeńcy bowiem staliby się jego wrogami. Dlatego, słabnąc i zapadając się coraz bardziej w polityczne bagno, ostatni wielki mistrz, Albrecht Hohenzollern wymyślił formułę przetrwania, która nie ocaliła co prawda zakonu, instytucji, podrzędnej wobec cesarza, ale ocaliła kraj. On zaś otworzył sobie, we własnym mniemaniu drogę do korony polskiej. Nigdy jej nie dostał. Był jednak, jako osobowość, postacią wyraźnie się wyróżniającą na tle swoich poprzedników, z których tylko niektórzy rozumieli po co i dla jakich korzyści wybrano ich na urząd wielkiego mistrza.

W pracy tej, mającej charakter publicystyczny i rozrywkowy jednocześnie, która powstała w wyniku zaskoczenia i fascynacji pozostałościami po potędze krzyżackiej na ziemiach dziś polskich, starałem się przybliżyć postaci tych wielkich mistrzów Zakonu Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego, którzy – w mojej subiektywnej ocenie – wpłynęli najsilniej na jego kształt i misję. Zarówno w pozytywnym, jak i w negatywnym znaczeniu, to znaczy zasłużyli się lub zgrali, nie rozumiejąc okoliczności, w których przyszło im żyć. Mam nadzieję, że ta skromna lektura skłoni czytelników do głębszego zainteresowania się niełatwą historią relacji pomiędzy zakonem a Polską.

 

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/ludzie-zakonu/ 

---

tagi: wojna  polska  prusy  krzyżacy  wielcy mistrzowie 

	gabriel-maciejewski
	31 marca 2025 09:14

20     1673    18 zaloguj sie by polubić