Cesarz bizantyjski Leon III zwyciężał w walce z Arabami i uważał, że to dzięki wstawiennictwu Matki Bożej. Gdy zaczął przegrywać przyjrzał się ich podejściu do kwestii przedstawiania postaci ludzkich a tym bardziej Boga. Uznał, że chcąc odzyskać Jego przychylność należy odstąpić od czczenia wizerunków. 

Dopiero cesarzowa Irena wydała walkę ikonoklastom. Patyjarchą Konstantynopola mianowała swojego wiernego urzędnika, zwołała sobór na który zaprosiła nawet papieża itd. Obrazy wróciły. A cesarzowa emitowała swoją monetę, na której jej wizerunek był po obu stronach. Bez żadnych znaków chrześcijańskich. 

Myślę, że sprawa jest bardzo złożona

Na pewno. Leon zaczął zwyciężać gdy poczynił nowe zaciągi do swojego wojska. Z nowych obszarów. Być może tamte tereny nie były chrześcijańskie i ta rezygnacja z ostentacyjnego czczenia obrazów była warunkiem ich współpracy? 

Może niechęć do wizerunków była zjawiskiem wtórnym wobec rozczarowania (przegrywającym militarnie) chrześcijaństwem, i chęci władców do przeróbki religii w coś islamopodobnego.

Może, w końcu przyjęcie Chrześcijaństwa odbyło się po zwycięstwie Konstantyna, któremu ukazała się Matka Boska.. 

Warunki się zmieniły. I zmieniały cały czas. Aż do momentu gdy Bizancjum upadło. 

Chcę przyłączyć się do Twoich rozważań i w tym kierunku powołam, iż prawo autorskie wymaga od utworu, aby był przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Poza tym, właściwie niczego nie wymaga. Z takiego (prawnego) stanowiska, fałszerz jakiegoś obrazu nie tworzy utworu, bo danemu tematowi nie dodaje od siebie indywidualnego charakteru. Wręcz przeciwnie, niejako odmawia, wystrzega się dodania czegokolwiek od siebie, poza zastosowaniem (zresztą w tym celu!) własnego mistrzostwa wykonawczego. Właśnie to mistrzostwo jest jego indywidualnie własne, ale utworu nie czyni.

Rozróżniając jednak pojęcie utworu od pojęcia dzieła sztuki, powstaje pytanie, czy obraz spod ręki fałszerza, nie będąc utworem, może być uznany za dzieło sztuki, bo akurat spełnia wymogi piękna takiego, jakie akurat jest pożądane. No, może być uznany chyba tylko jako dzieło sztuki fałszerskiej, która przecież sama w sobie może być przedmiotem podziwu. Nie sposób przy tym uchylić się od zastanowienia się, czy przypadkiem taki fałszerz nie jest wybitnym ekspertem od twórczości tego, kogo fałszuje. Może nawet wybitniejszym, niż ekspert demaskujący fałszerstwo, bo taki ekspert z pewnością sam nie jest twórcą, a rodzajem detektywa.

W tym zakresie automatycznie pojawia się kwestia (jak dla mnie ciekawa), że - zatrzymując się tu w świecie malarstwa - za utwory, a nawet za dzieła sztuki spokojnie uchodzą obrazy konkretnie niewiadomego autorstwa "ze szkoły", lub "z warsztatu" takiego to a takiego "mistrza". Czasem nawet sygnowane przez danego mistrza. Kto zresztą wie, czy osobiście, tj. jego ręką sygnowane, czy on w ogóle doglądał dany proces tworzenia i tak dalej? Właściwie gdzie jest obiektywna granica, do której jest się twórcą "z warsztatu" a, za którą jest się fałszerzem mistrza danego warsztatu?

Na to wszystko nakłada się bowiem rynek popytu, może nawet rynek pożądania dzieł sztuki, może węższy jeszcze od niego rynek utworów. Tak, czy owak jest to rynek a ten domaga się zaspokojenia popytu, czy pożądania. Gdzie jest popyt, tam musi być jakaś podaż. Na zdrowy rozum, dopóki chodzi o popyt na obcowanie z pięknem, to co za różnica, czy obcuje się z oryginałem, czy z "fałszywką", byle dana fałszywka była warsztatowo piękna, czyli dokładna. Rozwijając tę prowokacyjną myśl można dojść do konkluzji, że rynek dzieł sztuki może być (obiektywnie jest?) szerszy niż rynek kolekcjonerski, który tutaj roboczo można zdefiniować jako rynek utworów, tj. oryginałów. Te (oryginały) zaspokajają także jeszcze inny popyt, tj. inne pożądanie, niż dzieła sztuki. W rezultacie, właściwie który z tych popytów "obsługują" owi "macherzy od rynku" dzieł sztuki? Wszak ich czynności polegają na zmniejszaniu podaży. Reszta to marketingowe arabeski. Gdy zaś kreują nowy popyt na utwory od nowych kreatur, to też z zamiarem ograniczenia podaży utworów już wylansowanych kreatur.

Disclaimer przedprocesowy: pojęcie "kreatura" użyłem wyłącznie w jego dawnym znaczeniu - ktoś wykreowany.

PS. Któryś już raz wychodzi, że czytamy te same książki - to à propos Kubiaka :)

Zakaz w Pierwszym Przykazaniu został zwulgaryzowany ( islam stanowił wówczas okrojona wersję judaizmu serwowaną dla niepiśmiennych nomadów z pustyń arabskich) zaflancowaną im przez rabinów wygnanych z Judei po powstaniu Bar Kosiby (Bar Kochby) po AD 135. Rozbiegli się oni wówczas  po całym Bliskim i Śodkowym Wschodzie, a niektórzy dotarli z czasem nad czarnomorskie stepy (Chazaria).

Zakaz ten dotyczył tworzenia wizerunkó zwierząt i ludzi w celu oddawania im czci naleznej Jedynemu Bogu. A było to powszechne w pogańskich kultach i rytuałach ówczesnego świata.

Wylano więc prewencyjnie dziecko z kąpielą, co stanowi regułę postepowania w sytuacjach konfliktów ideolo o naturze zero-jedynkowej. 

" ...a co, jeśli było inaczej? Wszystko zostało jak do tej pory, ale przetasowania na szczytach władzy, w wyniku tych wojen i ogólnego zamieszania, wyniosły na trony jakichś troglodytów, którzy nie rozumieli wyrazu odpowiedzialność? Co jeśli ukryte przed naszym wzrokiem elity, pragnące zachować pozory odchodzącego w przeszłość świata, z obawy przed ową odpowiedzialnością, przekazały władzę tymże troglodytom, a oni – składając zamówienia, tak jak ich poprzednicy – zażądali po prostu czegoś innego? Co im się lepiej kojarzyło?"

Wygląda na to, że wszystko sprowadza się do tego, że każda sztuka musi mieć odniesienie do wyższych wartości, jeśli nie do dobra i prawdy to przynajmniej do piękna. Kiedy kogoś nie interesują wartości wyższe albo nie ma talentu(potrzebnego do zrobienia pięknych rzeczy) to tworzy coś co sztuką nie jest np. bazgroły albo budynki o kształcie sowieckiego bunkra.

"Podobnie jak wielu innych nowo upieczonych arystokratów, Lerma doskonale pojmował znaczenie pasji kolekcjonowania dzieł sztuki - stanowiącej tradycyjną rozrywkę rodów królewskich i metodę na umocnienie swojej pozycji społecznej".

"Zanim nauczono się mechanicznie reprodukować barwne obrazy, nikt nie pogardzał dobrze wykonaną kopią i jeśli nawet większą wartość przypisywano oryginałom, cieszyły się one dużym wzięciem".

Cytaty z książki "Mistrz cienia. Rubens - malarz i dyplomata" (autor: Mark Lamster)

Macherzy także ograniczają technologię właściwą dla malarstwa i rzeźby, a czynią to w imię wolności. Im mniej znajomości technologii tym więcej wolności. Ma to związek z ograniczaniem podaży, bo technologia interesuje wszystkich, a magia tylko niektórych

No tak

Aktualnie wielu artystów korzysta ze zdjęć przy malowaniu obrazów i nie ma w tym nic złego. Kwestia na ile korzystają z tych zdjęć. To co przesłałeś w linku, to jak dla mnie bezmyślne kopiowanie. Nieco kuriozalne jest cyzelowanie obrazu do góry nogami (zdjęcie też jest odwrotnie), żeby oddać każdy blik, każdy por skóry i włosek. To bezmyślne działanie, a autor nie wnosi nic od siebie. Zdjęcie ma posłużyć niczym szkic, podpowiedź, a tutaj powstaje identyczna kopia. Przecież można zrobić większą odbitkę na maszynie, po co się tak męczyć? Powierzchnia obrazu jest "wygałskana"; dotknięcie pędzla na płótnie, jest niczym podpis. Tylko nielicznych można rozpoznać po uderzeniu pędzla. Świadczy to mistrzowskim opanowaniu rzemiosła, jak również o swobodzie i myśleniu podczas realizacji, o świadomości artysty.

Nie chciałabym jednak dysktredytować wspaniałych obrazów hiperrealistyczmych, nie tylko mistrzów holendrskich (Willem Claesh Heda https://en.wikipedia.org/wiki/Willem_Claesz._Heda ),takze współczesnych. Być może wybór tematu ma tu znaczenie, samodzielne zestawienie kompozycji, klimat, na prawdę sama nie wiem... Poniżej jeden ze wpółczesnych twórców amerykańskich: https://www.jeffreytlarson.com/available-work

Te martwe natury Jeffrey'a Larsona są dla mnie jakieś takie nadnaturalne (no, z wyjątkiem tego karpia na sznurku). Pejzaże są Ok, ale mnie jakoś absolutnie nie wciągają, jakby mi obce z obcości tamtejszego pejzażu. Natomiast te figuralne robią na mnie duże wrażenie. Od pierwszego spojrzenia chciałbym mieć.

Właśnie. Ja na pewno nie jestem znawcą. Po prostu coś mi się odruchowo bardzo podoba, albo tylko obojętnie doceniam, że dobre jest.

Jak pamiętamy Bizancjum było przez stulecia wylęgarnią wszystkich herezji. Dla ówczesnych teologów te kwestie miały znaczenie. Dla św cesarzowej Ireny nie musiały. Należała z urodzenia do świata greckiego. Przeciwstawiała się fali muzułmańskiej. Nie wahała się oślepić swego syna gdy uznała, że nie patrzy na spawy tak jak ona. 

Teologia spleciona z polityką. 

" Chyba najuczciwiej byłoby określać je jako artefakty i raczej spod rzemieślniczej, niż artystycznej ręki. "

Dokładnie, rzemieślnicze, nie artystyczne, dlatego podałem przykład butów, czy mieczy. Bez wątpienia czasami moglibyśmy nazwać je dziełami sztuki tak kunsztownie są wykonane, ale to nie jest sztuka, to jest po prostu piękna rzecz. Czasami ta granica się zaciera kiedy rzemieślnik tchnie artystycznego ducha w przedmiot np. stolarz wyrzeźbi piękne zdobienia na meblu, wtedy możemy mówić o dziele sztuki, ale kiedy to jest tylko piękny przedmiot, to raczej nie.

https://youtu.be/v3_25j8BFE8

https://youtu.be/DhKUyfTgU_8

Świetnie wykonane, piękne rzemiosło, ale nie dzieło sztuki.

Rozróżnienie takie zawsze będzie arbitralne, a jego immanetna umowność powoduje, że brak jest jednoznacznej definicji odróżniającej sztukę od rzemiosła artystycznego. I dobrze, bo przecież daleko nie wszyscy przedstawiają  jednakowe zdanie w tej kwestii.

Ja uważam że, przykladowo XVIII wieczny chronometr dla morskich podróży Johna Harrisona czy kolumna samochodowa Earle'a Steele Mac Phersona to są dzieła rzemieśliniczego i inżynieryjnego geniuszu. I że  takie cuda techniki mają znacznie więcej wspólnego ze sztuką niż np. wspomniany już na "SN" bohomaz Kandinsky'ego.

No tak, to są piękne rzeczy. Granica tu jest bardzo płynna, uważam, że kluczową kwestią jest to co napisałaś wcześniej - "dotknięcie pędzla" po którym poznajemy artystę, jakiś 'duch' zostający po artyście, po rzemieślniku nie zostaje ten 'duch'.

W muzyce to jest tak, że można zaśpiewać, czy zagrać coś lepiej technicznie niż sam artysta oryginalny, ale nawet wtedy ten odtwarzający jest tylko lepszym rzemieślnikiem... chyba że zostawi "dotknięcie pędzla" w wykonywanym utworze, wtedy to już co innego.

Temat rzeka...