Trudno uniknąć stwierdzenia, że św. Katarzyna ze Sieny była tak zwaną bystrą dziewczyną. Ja bym się nawet upierał, że była bardzo bystrą dziewczyną, albowiem wczoraj kolega Bolek przesłał mi wydrukowany przed wojną po polsku list św. Katarzyny skierowany do Elżbiety Łokietkówny, królowej matki rządzącej na Węgrzech. Połowa tego listu to kwestie dotyczące wiary i relacji pomiędzy chrześcijanami na najwyższych szczeblach władzy. Druga połowa zaś to wezwanie do krucjaty. Katarzyna ze Sieny, jeszcze nie święta, ale już mistyczka obdarzona stygmatami, pisze do królowej jednego z najpotężniejszych krajów Europy, by wpłynęła na swojego syna Ludwika, który powinien ogłosić się wodzem krucjaty. List ten znajduje się w broszurce wydanej we Lwowie w roku 1935, której autorką jest Helena Polaczkówna, a tekst zaczyna się od tego, czym w istocie była uczta u Wierzynka w Krakowie. Była to mianowicie próba związania monarchów Europy środkowej i cesarza przysięgą krzyżową. Gościem na tej uczcie był król Cypru, Piotr, który pojawił się tam, by prosić o pomoc w walce ze zbliżającą się inwazją turecką. Było to w czasach, kiedy jeszcze nikomu się nie śniło, że królestwo Węgier może być rozbite, podzielone i całkowicie zdewastowane.

Popracujmy teraz – jak mawia mój kolega – na dużych klockach. Czyli spróbujmy opisać tę sytuację w skali makro. Kazimierz, król Polski nie był zainteresowany krucjatą, albowiem miał na głowie dwa problemy – Krzyżaków i Litwę. Jak wiemy ani papież, ani nikt z kurii rzymskiej nie wpadł na pomysł, by do krucjaty przeciwko Turkom wezwać krzyżaków, którzy stanowili jedną z najpotężniejszych sił na kontynencie. Choć z punktu widzenia Polski, byłoby to posunięcie dobre. Węgrzy mieli swoje relacje z krzyżakami, które nie były dla Polski korzystne, nie wiemy natomiast nic o relacjach turecko-krzyżackich i litewsko-krzyżackich, przyjmując na wiarę, że ich nie było. Nie mogło ich nie być. Bo polityka nie znosi próżni, podobnie jak przyroda. Jeśli przyjmiemy, że takie relacje były, następnym krokiem będzie konkluzja, że Polska była stale dyscyplinowana przez swoich północnych sąsiadów, by nie daj Bóg nie brać udziału w żadnych antytureckich akcjach, bo mogło się to skończyć źle. No, ale w tym momencie wkraczamy już, jeśliby rzecz oceniać standardami akademickimi, w dziedzinę fantazji. Gdzieżby tam Turcy mieli jakichś agentów w Malborku, albo Wilnie? Kto to słyszał.

Wracajmy do św. Katarzyny. Była ona świadoma, jak to bystre dziewczyny, że aby papież mógł ogłosić krucjatę potrzebne jest bardzo silne wsparcie władców świeckich. Na Francuzów i Anglików Rzym nie miał co liczyć, bo toczyli oni ze sobą wojnę na śmierć i życie. Pozostawali więc inni: cesarz Karol, król Kazimierz, król Ludwik i pomniejsi książęta. Dlaczego to się nie udało, a zamiast krucjaty przeciwko Turkom, Węgrzy zafundowali sobie, w niedługim czasie renesans, czyli ich władcy przenieśli na swój dwór nowe wzory relacji i komunikacji, rodem wprost z Florencji. Jak do tego doszło? Odpowiedzi uczciwej nie znamy, mamy do dyspozycji tylko słodkie pierdzenie historyków na temat nowych postaw i filozofii. Liczę, że ta odpowiedź znajduje się w listach św. Katarzyny, które od czasu do czasu będziemy tu analizować.

Dziś zaś spróbujemy odpowiedzieć sobie na pytanie – po co Kościołowi potrzebni są mistycy? Myślę, że gwarantują oni bezpieczeństwo komunikacyjne w przesyłaniu informacji niejawnych i stanowią pewien zawór bezpieczeństwa przed degrengoladą dworów, także dworów biskupich. W świecie bowiem żyjącym Ewangelią, w świecie gdzie cierpienie jest zasługą, a wszystkie kobiety mają przed oczami wzór do naśladowania w postaci Matki Najświętszej, nie sposób obyć się bez głębokich i emocjonalnych relacji, które gwarantują ludzie znajdujący się bliżej Boga niż zwykli grzesznicy, nawet ci koronowani i wyświęceni na kardynałów. To, jak przyznacie jest ciekawa perspektywa, i ona znacznie się różni od tego, co współczesna ewangelizacja ma do zaproponowania wiernym. A to z tego względu, że współcześni ewangelizatorzy, także dominikanie, jak św. Katarzyna, adresują swój przekaz do ludzi emocjonalnie niedojrzałych, a do tego przywykłych do atencji i wygody. Do nastolatków, marzących o fajnej dziewczynie, może nawet sprytnej, i słuchających kato-polo. Takie rzeczy były nie do wyobrażenia w czasach św. Katarzyny, podobnie jak nie do wyobrażenia były różne infantylne nawrócenia w stylu Miśka Koterskiego, lansowane dziś przez media. Taka okoliczność nie zachodziła, albowiem życie mistyków było ściśle powiązane z życiem realnym. O czym zapominają dzisiejsi kaznodzieje próbując wprowadzić swoich podopiecznych na jakiś inny level świadomości, gdzie sprawy określane jako przyziemne nie mają znaczenia.

Mistyka św. Katarzyny była doświadczeniem bezpośrednim, co dość istotne, bo nie można było z nią polemizować. Nie da rady kwestionować stygmatów, trzeba je unieważnić, czyli zbudować nową płaszczyznę dyskusji i pojęć, która stygmatyków i mistyków wyrzuci poza nawias, nawracaniu zaś i nauce moralnej nada nowy wymiar. To zaś oznacza, że uczyni je bezskutecznymi i otworzy drogę herezji. I takie zadanie spełnił tak zwany nowy prąd w kulturze, czyli odrodzenie, którego nazwa wymyślona została dużo później niż zrealizowano program owego odrodzenia. Węgry zaś stały się polem jednego z największych socjotechnicznych eksperymentów w dziejach, który zakończył się ich całkowitym rozbiciem. Na szczęście św. Katarzyna nie dożyła tych czasów. Nie dożyła nawet pojawienia się Jana Husa, którego wspomina się w czasie nauki historii w szkole podstawowej, w przeciwieństwie do niej, skazanej na zapomnienie, przez świecki świat, wyrastający z tradycji renesansowej.

Zanim przejdziemy do Weroniki Rosati, wskażmy raz jeszcze kim była św. Katarzyna – dwudziestym trzecim z dwadzieściorga pięciorga dzieci sieneńskiego farbiarza Jacopo. Kobietą poświęconą Bogu, która miała za zadanie przemawiać do wielkich tego świata, by się opamiętali.

Co z tym wszystkim ma wspólnego pani Weronika? Teoretycznie nic. Jest ona córką polskiego ministra, bohaterką książki znanego, nieżyjącego już reżysera, z którym pozostawiała w nieformalnym związku i który obsmarował ją w swojej publikacji. Była postacią znaną w kraju i rozpoznawalną, przez jakiś czas – dobrze to pamiętam – była też partnerką rapera Tede, który dziś jest gwiazdą kanału Stanowskiego. No i, co najważniejsze, rozpoczęła karierę w Hollywood. Ja sobie od jakiegoś czasu oglądam taki serial na HBO, który się nazywa True detectiv, po polsku po prostu – Detektyw. W drugiej serii, całkiem fatalnej i nie nadającej się do oglądania, pani Weronika zagrała kilkuminutowy epizod. Nigdy nie zgadniecie w jakiej roli ją obsadzono. Choć pewnie niektórzy już się domyślają. Otóż zagrała ona kobietę lekkich obyczajów sprowadzoną do USA przez żydowsko-rosyjskich gangsterów. W pewnym momencie jeden taki wyrzuca ją z tarasu wprost do znajdującego się poniżej basenu. Cały jej występ w tym serialu trwał może trzy minuty. Rozumiem jednak że były także inne, donioślejsze role.

Czy już widzicie do czego zmierzam? Pewnie tak. Kariera córki farbiarza Jacopo ze Sieny, polegała na tym, że pełniła ona w otoczeniu ojca świętego rolę kogoś, kto przemawia dosadniej i mocniej niż cała awiniońska kuria, a także kuria rzymska. Córka ministra finansów z Polski, obsadzana jest w rolach postaci, które może mogłyby, w pewnych okolicznościach, awansować na dworze tureckim w XIV wieku, ale też nie za wysoko. Tylko tam bowiem istniały stosowne i sprzyjające takim awansom okoliczności, choć przecież nie wynaleziono jeszcze kina. Nie ma więc najmniejszych szans, że ktoś zorganizuje jakąś współczesną ucztę u Wierzynka w Krakowie, której celem będzie planowanie wielkiej polityki z Polską w roli głównej, nawet jeśli ta Polska miałaby się z projektu wycofać. I będzie to niemożliwe aż do chwili, kiedy zmienią się ambicjonalne priorytety córek urzędników państwowych. I nie chodzi o to, że ja odmawiam pani Weronice wdzięku czy talentu, bo zapewne posiada ona jedno i drugie. Odmawiam jedynie środowisku jej szanownego taty wszelkiej sprawczości. Ta bowiem znajduje się po stronie mistyków.

No i oczywiście zachęcam do lektury

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/swieta-katarzyna-sienenska/

Przypominam też o konferencji

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/udzial-w-12-konferencji-lul/

---

tagi: węgry  renesans  krucjata  mistycy  św. katarzyna  elżbieta łokietkówna 

	gabriel-maciejewski
	7 marca 2025 08:37

29     2119    22 zaloguj sie by polubić