Kolega, który mnie tu ściągnął, uświadomił mi wczoraj jedną dość istotną rzecz. Oto każdy kto decyduje zawrzeć z kimś umowę na wydanie opus magnum, tak naprawdę podpisuje cyrograf. Ludzie są bowiem bezbronni wobec propozycji wydania wielkiego dzieła, które składają im ludzie uważający, że mogą zagwarantować nieśmiertelność. To jest oczywiście kłamstwo, albowiem nieśmiertelność w tym przypadku oznacza przede wszystkim pośmiertną dystrybucję. Nie ma na świecie sił, które mogłyby udzielać takich łask. Wszyscy zaś, którzy uważają, że mają takie moce kłamią albo są wysłannikami złego.

Przykłady wskazujące próby uzyskania nieśmiertelności za pomocą dzieła wielkiego można mnożyć. Pamiętam, jak w latach dziewięćdziesiątych na straganach z tanią książką leżały dzieła wszystkie Piłsudskiego. Nikt tego do ręki nie brał, a książki te wylądowały w końcu w papierni w Konstancinie. Wydawcy bowiem, tani spryciarze, nie chcą uporczywie zrozumieć swoich ograniczeń. Nie chcą też zrozumieć, że narracje podnoszące samoocenę autorów i gwarantujące im emocjonalny i towarzyski komfort, to pułapka.

Wielu z nas pamięta zalegające księgarnie dzieła Lenina. Szlag to trafił, choć akurat tam można by dziś poszukać ciekawych inspiracji. Przykłady te nikogo niczego nie nauczyły i ludzie dalej nabierają się na propozycje wydania dzieła wielkiego w zamian za nieśmiertelność, albo za jakiś chwilowy, nie mający żadnego znaczenia triumf.

Najlepszym przykładem takiej mechaniki był oczywiście Eligiusz Niewiadomski. Postać, której istotnego wymiaru nie analizuje nikt. Jak pamiętamy miał on wydać w oficynie Ewert, Trzaska i Michalski, swoje dzieło wielkie, czyli wielotomową pracę Sztuka na tle jej dziejów. Ta pretensjonalna ramota nie została nawet dokończona, a o tym by ją wznawiać nie ma mowy do dziś. Wznowiono Mein Kampf, a dzieła Niewiadomskiego się nie wznowi, albowiem stoi ono u samego zarania kłamstw, na których zbudowano socjalistyczną ojczyznę w dwudziestoleciu międzywojennym. Poza tym po Niewiadomskim żyło tylu pretensjonalnych historyków sztuki, którzy podpisywali cyrografy z wydawcami syntez dziejów sztuki, że doprawdy nie ma już po co wracać do Eligiusza. Dość wymienić profesora Estreichera, ale są też inni. Dlaczego Niewiadomski podpisał cyrograf? Bo w zamian za obietnicę nieśmiertelności, jaką mu złożyli wydawcy, zgodził się zabić Narutowicza. Poznajemy to po tym, że dwie godziny przez zamachem, w Sosnowcu, syn starego Ewerta, Władysław Ludwik, poinformował przy śniadaniu swoich przyjaciół, że w Warszawie, ten wariat Niewiadomski, zastrzelił właśnie prezydenta. A Narutowicz żył przecież jeszcze dwie godziny. Potem zaś Julian Tuwim napisał wiersz zaczynający się do słów: Krzyż mieliście na piersiach, a browning w kieszeni. Choć przecież w czasie procesu ustalono, że strzały oddane zostały z hiszpańskiego pistoletu Cebra, a nie z rewolweru Browning.

Czy tradycja kupowania sobie nieśmiertelności poprzez wydawanie dzieł wielkich, obejmujących całe przestrzenie dziejów, już się definitywnie zakończyła po tej kompromitacji? No przecież napisałem, że nie. Nic się nie zakończyło, wszystko trwa w najlepsze. Wchodzimy do Empiku i co tam widzimy? Summę historyczną napisaną przez prof. Nowaka, a obok dzieła Anny Appelbaum, opisujące komunizm w Rosji. Żałuję, że nie zajrzałem i nie sprawdziłem, co tam jest napisane o Naftalim Frenklu. Do tego oczywiście Norman Davies i jego syntezy, utrwalające brytyjski punkt widzenia na wszystkie możliwe kwestie dotyczące wschodu. Co można sprowadzić do całkiem prostej jednolinijkowej syntezy bez konieczności pisania sześciu opasłych tomów uzasadnień – chodzi o to w koncepcji brytyjskiej, by szlak od Waregów do Greków był jak dawniej kontrolowany przez Radanitów i Wikingów. Swoją drogą, czy zwróciliście uwagę, patrząc na mapę obszarów napadniętych i splądrowanych przez wikingów, że wybrzeża Zatoki Lwiej zostały przez nich ominięte? Nie spalili tam ani jednej stodoły, a zawładnęli Sycylią, Korsyką i szeregiem innych wysp, wszystkie one miały skaliste i niedostępne brzegi. Co innego Zatoka Lwia. Prawie na całej długości wybrzeże gładkie jak stół, za nim ciągnąca się wiele mil równina o takim samym ukształtowaniu terenu. Pełno łatwo dostępnych miast i miasteczek zaopatrzonych we wszystkie możliwe dobra. Przy najważniejszych portowych miastach – Narbona, Montpellier (położone w głębi lądu, ale posiadające dwa niewielkie porty na wybrzeżu), wielkie, bardzo płytkie stawy pełne ryb i soli. Ich przeznaczenie, jest oczywiste, ale nikt go nie wyjaśnia, obawiając się, do jakich to interpretacji może prowadzić. Trudno sobie wyobrazić teren łatwiejszy do splądrowania. I co? I pstro. Nasi dzielni wyznawcy Odyna, Thora i Freji, omijają ten teren i pakują się na jakieś skaliste wybrzeża, gdzie padają jak muchy, ostrzeliwali przez dobrze ukrytych wrogów. Zwyciężają w końcu, ale koszta są duże, a ich władza nietrwała. Ktoś też im obiecał nieśmiertelność i ona została zagwarantowana przez sagi, całkiem zapomniane i nieważne, które dziś próbuje po swojemu interpretować Netflix.

Wracajmy jednak do naszych baranów. Pokusa by zostawić po sobie ślad jest trudna do zwalczenia, ale to jej trzeba się przede wszystkim pozbyć. Czego nie rozumiał taki Niewiadomski? Tego, że dziedzina, którą się zajmuje jest sfingowana i dotyczy właśnie podpisywania cyrografów, które podsuwane były ludziom, widocznym na tych wszystkich dziełach, uznanych przezń za milowe kamienie w dziejach rozwoju sztuki. Nie ma żadnego rozwoju sztuki. To po pierwsze. Po drugie tak zwana sztuka współczesna doszła do tego, że nie trzeba już nawet nikomu obiecywać nieśmiertelności. W ogóle nic nie trzeba. Wszystko wykona się samo, nawet bez specjalnych zachęt. Nagrodą zaś będzie całkowite i absolutne zapomnienie. Możecie być tego pewni. Niewiadomski w swojej monumentalnej pracy nie wymienił nazwiska Charlotty Rotschild, która opiekowała się artystami ze Szkoły Barbizon, a także impresjonistami, tworząc koniunkturę, na której jej rodzina zarobiła potem miliony. Jej mąż, miliarder, też myślał, że będzie nieśmiertelny, ale zmarł przedwcześnie biedaczek. Jemu też ktoś udzielił gwarancji, ale ich nie dotrzymał. Żaden historyk sztuki tego nazwiska nie wymieni, ale będzie przez sto stron pieprzył o tym, że Manet malował płytkie plany.

Charlotta kupiła także sławne opactwo Vaux de Cernay, gdzie osiadła i skąd kierowała swoimi artystycznymi przedsięwzięciami. Potem rodzina sprzedała je i dziś jest w tym opactwie bardzo luksusowy hotel.

Nam zaś wypada jedynie pamiętać o tym, kto się stamtąd wywodził i jaka była jego rola w historii Kościoła we Francji oraz w walce z herezją na Południu.

Nie starajmy się więc za wszelką cenę pozostać w pamięci ludzi. Wszystko co robimy, róbmy dla siebie, z myślą o wieczności. I pamiętajmy, że ci, co mówią o dziełach trwałych i nieśmiertelnych, nie są nawet w stanie zorganizować porządnej dystrybucji za życia autora. A gdzie tu gadać o jakieś sprzedaży po jego śmierci. Jeśli nie wierzycie, zajrzyjcie do Empiku, wszystko stoi i porasta kurzem.

 

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/kredyt-i-wojna-tom-i-2/

 

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/kredyt-i-wojna-tom-ii/

 

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/proces-eligiusza-niewiadomskiego/

---

tagi: herezja  wikingowie  radanici  historia sztuki  dzieła wielkie  cyrograf  rotszyldowie  zatoka lwia 

	gabriel-maciejewski
	19 sierpnia 2021 09:13

15     2650    12 zaloguj sie by polubić