Potem się okazuje nagle, że Owsiak to świecka Matka Teresa, a gdyby nie WOŚP, to ludzie by umierali w szpitalach. To komentarz może nie do końca apropos, ale mi zaczął ten Juras wyskakiwać z każdego kąta, a w pracy już się zaczęły pieśni pochwalne i dyscyplinowanie moralne tych, którzy mają "wątpliwości". 

Gospodarz porwał się na potężny temat i nie wiem co rzec. Koncepcja jest ciekawa ale według mnie wynika ona raczej z analizy ex post. Ponieważ w zamierzeniu (ex ante) mało co z tego było. Może ja napiszę, jak my bardziej świadomi niektórych spraw zakonnicy to widzimy.

Ale zanim przejdę do rzeczy musimy sobie uświadomić jedną rzecz. Póżna starożytność nigdy nie była chrześcijańska nawet w przeważającej większości. To jest mit, który świetnie obala Rodney Stark w "Nie mów fałszywego świadectwa".
Pod koniec upadku cesarstwa w niektórych prowincjach chrześcijanie przekraczali trochę ponad 50% populacji. Oczywiści wzrost liczby chrześcijan to był stały trend ale został przerwany najazdami barbarzyńców. Tak samo jak urzędnicy cesarscy nigdy nie składali się w całości z chrześcijan. Za czasów Konstacjusza II stanowili 63% całości centralnej administracji cesarskiej. Poza panowaniem Konstantyna ta liczba wynosiła poniżej 50% całej administracji cesarskiej. Piszę o tym, aby obalić mit o bezwarunkowej i wszechpotężnej dominacji chrześcijan, którzy jak chcieli, to mogli uchwalić zimę w lecie. Tak nie było. Było odwrotnie.

Nie mniej był to stały trend wznoszący i szczerze powiedziawszy Kościół sobie nie radził z tą sprawą. Przypomnijmy sobie "nawracających" się "intelektualistów" w Polsce, w II połowie lat 90tych.
Pierwotne struktury czyli katechumenat, które miały ułatwić przejście pogan na chrześcijaństwo po prostu nie wyrabiały, bo to była formacja obliczona na osobistą relację i kontakt z każdym nawracającym się. Poza tym czas ...  Jeszcze za czasów Jana Chryzostoma katechumenta trwał co najmniej cztery lata. I teraz mamy tzw. "boom powołaniowy". Jest o wiele więcej chętnych (spora część z motywów koniunkturalnych) niż może przerobić to katechumenat. W rezultacie jakość życia kościelnego w szerokim tego słowa znaczeniu, czyli chrześcijańskiego obniżała się i "siadała". Kościołowi najzwyczajniej w świecie groziło przejęcie przez siły wrogie. Herezja arianizmu jest tego dowodem. Odwołując się do dyskusji pod tekstem Betacoola pojawiało się zbyt wielu chrześcijan "wyznania handlowego".

Życie konsekrowane było odpowiedzią na ten właśnie fenomen.

Pojawiły się wspólnyty,które miały być matrycą czy to życia chrześcijańskiego osobistego czy to życia kościelnego w ogólności. Stały się punktem odniesiena, aby nauka i styl życia  Kościoła nie została rozwodniona i rozmydlona. W wielu częściach imperium Kościół uciekał to przodu powołując na biskupów właśnie zakonników, na przekór ich postawie, że od dwóch rzeczy trzeba uciekać: od biskupów i od niewiast.

To byłoby tyle - w skrócie - z mojej strony.

No, ale to zmienia tyle, że organizacje tajne trzeba w moim tekście przerobić ja jawne. 

Cytat:

Z tej funkcji właśnie uczyniono potem zgromadzeniom zarzut. Chodziło o to, że za mało się modlą, a za wiele czasu poświęcają sprawom doczesnym.

Był taki czas, lub tacy ludzie, że zarzucano tym zgromadzeniom, że za dużo się modlą, a za mało pracują. W zamyśle: kto nie pracuje ten nie je. Potem znowu ktoś inny stwierdził, że lepiej niech się zamkną za murami i modlą, bo dają "zły przykład". Najlepiej jednak, żeby ich w ogóle nie było!

Wreszcie, w niektórych krajach "uporządkowano ten "problem" "wprowadzając" reformację.
Pisze o tym bardzo ciekawie William Cobbett w książce "Społeczne skutki reformacji".
Fragmenty można znaleźć pod linkiem:
http://rotmeister.szkolanawigatorow.pl/william-cobbett-spoeczne-skutki-reformacji-czesc-2

Cytat z powyższej książki W. Cobbeta:

Następnie przyszły czasy “dobrej królowej Bess’y” (Elżbiety), która ośmiokrotnie próbowała bezskutecznie zaradzić biedocie przez jałmużny, aż wreszcie wydała “akt przymusowy”, który do dziś dnia obowiązuje. Posługiwano się wszelkimi możliwymi wykrętami, aby uniknąć wspomagania biedoty. W czasie dwu poprzednich panowań wydawano koncesje na żebranie, aż wreszcie musiano wprowadzić “akt przymusowy”, ten niezatarty pomnik protestanckiego kościoła. Wprowadzenie tego prawa było odwlekane do możliwie ostatniego momentu, i nigdy nie spotkało się z uznaniem tych, którzy obłupili i kościół i biedotę, ale wprowadzenie go było absolutną koniecznością. Żadne nadzwyczajne sądy ani prawa tego pełnego terroru panowania nie byłyby w stanie uspokoić ludności bez wprowadzenia wspomnianego aktu, którego autorzy wstydzili się zaopatrzyć uzasadnieniem konieczności jego wprowadzenia i dlatego niema on żadnej przedmowy wprowadzającej. Ludzie niegdyś tak szczęśliwi, ludzie których dobrobyt był opisywany przez Fortescue’go, ludzie ci stali się narodem obdartych łachmaniarzy. Defoe w jednym ze swych traktatów podaje że Elżbieta w czasie podróży po swym królestwie widząc wszędzie nieszczęsny wygląd ludności często powtarzała “pauper ubique iacet” to jest „biedota okrywa cały kraj”. I to jest ten sam kraj, którego mieszkańców opisuje Fortescue jako “mających wszystko, co jest w stanie uczynić życie łatwym i szczęśliwym”.

A skądś Pan to wziął? To nie jest Charta Caritatis!

Przepraszam, źle się wyraziłem, oczywiście nie jest to cytat (czy tłumaczenie) ,korzystałem z opracowania.

JÓZEFA ZAWADZKA PROCES FUNDOWANIA OPACTW CYSTERSKICH W XII I XIII WIEKU

gdzie (wg. autorki) "źródłem informacji o podstawach praw nych fundowania opactw jest Charta Caritatis  oraz zbiory ustaw dorocznych Kapituł Generalnych z XII wieku".

A czy któryś z tych punktów nie zgadza się z stanem faktycznym? 

Mnie zagadnienie interesuje z inwestycyjno - budowlanego punktu widzenia. A klasztory cysterskie bardzo lubię ze względów architektonicznych.  Łaciny się niestety już raczej nie nauczę (a szkoda) ale chętnie doczytam coś sensownego w temacie  lokacji klasztorów  zwłaszcza w Polsce, jeśli Ojciec coś poleci.

Nie zgadzam się.

I zastrzegam się, nie będę na ten temat nic gadał. Mniszysko już coś powiedział, niech ciągnie dalej. Duchowni, to jedyne kompetentne osoby do rozmowy w tym temacie.

Podrzucę tylko linki. Niech Nawigatorzy pogrzebią dalej i się zastanowią, dlaczego, właśnie tam w tych miejscach. I dlaczego system je zaatakował. Wikingowie byli pierwszymi - Lindisfarne Priory. Już wtedy był system i właśnie te miejsca. Dzisiaj, Wikingowie produkują filmy za pieniądze Eskimosów, profanując te miejsca w swojej własnej wierze, filmowej, czy, nie wiadomo, czego. To nie jest ważnym

Skellig Michael

Skellig Michael and Star Wars

Iona Abbey

Lindisfarne Priory

Nie, chodzi mi o skalę przedsięwzięcia. Klasztory miały przez wieki dużo wyższą technologię  i kulturę budowlaną niż budowle świeckie. Porównanie klasztoru  w Cluny i nowopowstałego cesarskiego pałacu pokazuje to chyba jasno. W historii popularnej klasztory traktuje się jako coś powstałego "obok" kultury świeckiej , a nie centra  architektury, kultury i wiedzy inżynieryjnej.

Nie dziwi mnie że opaci byli zorganizowani, bo urodziłem się niedaleko Wąchocka i o tyle o ile znam jego historię. Zadziwia mnie natomiast  rozmach działania zakonu i skuteczność w lokowaniu nowych klasztorów cysterskich. Nie chodzi mi nawet o same zasady (które zapewne były bardziej uszczegółowione - np w zakresie odległości, dochodów itp) ale już wspomniana skuteczność w ich wdrażaniu w różnych systemach prawnych, sytuacjach politycznych, geograficznych itp.

Jeśli myśli Pan, że to "oczywistość" , to nie brał Pan chyba udziału w procesie inwestycyjnym w naszym kraju.

SZOK  !!!

..."źródłem informacji o podstawach prawnych fundowania opactw jest Charta Caritatis  oraz zbiory ustaw dorocznych Kapituł Generalnych z XII wieku"...

Pełna zgoda co do tego zdania. Chcę tylko zauważyć, że autorka oprócz Charta Caritatis mówi o ustawach Kapituł Generalnych. To co Pan zapunktował akurat nie pochodzi z Charta Charitatis. Jeszcze raz napiszę używając przyjętych tutaj wyrażeń i sformułowań - Charta Charitatis ustała przede wszystkim hierarchię między klasztorami a zwłaszcza omawiała jedno zasadnicze odniesienie będące podstawą wszystkich innych: opactwo matka - opactwo córka (stąd wyraz filiacja w języku polskim).

ŁAŁ 2

Dziękuję za odpowiedź . Przeczytałem z ciekawości tłumaczenie angielskie http://archive.osb.org/cist/charta.html    bo polskiego nie znalazłem. Pouczające w swojej zwięzłości :)

..." Ale skuteczność w lokowaniu klasztorów sugeruje, że istniał jakiś system analizy który działał w całej Europie przy  bardzo różnych zmiennych i to jest fantastyczne."...

To bardzo ciekawe, co Pan pisze. Nigdy o tym tak nie myślałem. Mogę od siebie dodać, że analiza wody pitnej należała do jednych z najważniejszych i wstępnych czynników decydujących o lokacji. Jak oni to robili, to nie wiem.

Dokladnie  tak  !!!

"Angielskie"  klasztory  +  "angielskie"  dziedzictwo  +  "angielski"  kosciol  +  "angielska"  rodzina  krolewska  =   SMIECHEM  ICH  ZABIC   !!!   !!!   !!!

To dłuższy temat. Proszę pamiętać, że do Zakonu wstępowali ludzie z warst szlacheckich przejęci ideałami Ewangelii ale i będący dziedzicami tradycji także fundacyjnej czy lokacyjnej (budowa zamków, wsi, punktów gospodarczych też wymaga pewnej wiedzy) to raz. Dwa trzeba wziąć model rozszerzania się cystersów: Citeaux, potem pięć protoopactw, a potem dalsze pączkowanie. W tym modelu praktyka fundacyjna jest przekazywana, ponieważ każde nowe opactwo uczestniczy od początku w procesie fundacyjnym. Trzy to praktyka dorocznych Kapituł Generalnych - praktyka mordercza jak na owe czasy przy ówczesnych sposobach podróżowania plus sprawna sieć komunikacyjna złożona z własnych i benedyktyńskich opactw, grangii czy prostych przeoratów. Benedyktynii często się złościli, że cystersi na nich wybrzydzają ale jak trzeba korzystać z ich sieci, to robią to bez oporów. Zresztą te usługi były świadczone z wzajemnością. Po czwarte niektóre opactwa nabyły bardzo długą praktykę fundowania. Takie opactwo w Morimod, które założyło Wąchock, założyło też kilkanaście innych klasztorów.

Właściwie już o. Wincenty to napisał, że to nie tyle było zaadaptowanie(uświęcenie) organizacji pogańskich(tak jak uświęca/adaptuje się np. tradycje ludowe), a bardziej odpowiedź na to jak zorganizować życie(również gospodarcze) po Bożemu.
Cała organizacja zakonów była jakby kolejną odsłoną, pokazania w praktyce, Kościelnej zasady: "Siła w służbie słabości", całkowicie w opozycji do zasady organizacji pogańskich: "Silny górą nad słabszym".

Trzeba też mieć na uwadze jaki był zalążek zakonów, a byli to starożytni Ojcowie Pustyni, ludzie opuszczający miasta(strukturę miejską) i pokazujący, że możliwe jest życie poza nimi. Działo się to w czasie kiedy miasta były miejscami bardzo ciężkimi do życia, ale mimo tego były wypełnione ludźmi, przypuszczam, że m.in. z podobnego powodu jak teraz - ludzie byli tak ukształtowani, że nie wiedzieli już jak można żyć inaczej niż w mieście(szeroko pojętym).

Bardzo ciekawy tekst o fundacji klasztoru w Koprzywnicy: http://naszaprzeszlosc.pl/files/tom060_01.pdf

Oczywiście wszystko zależało od dobrej woli fundatora

ale wcale nie było tak różowo jak by się mogło wydawać

Tak właśnie myślałem, że chodzi panu wyłącznie do dobro tego portalu. Usuwam stąd pana, a takze tego drugiego mądralę, który wpisał się pod panem

A tak apropos książki o dekrecie kasacyjnym, tak o zakonach pisał ojciec polskiej historiografi...

"W dziele powstałym około 1820 zatytułowanym Paralela Hiszpanii z Polską, Lelewel zauważył, iż oba kraje pozostały wierne Rzymowi i religii katolickiej. (...)Decyzje Zygmunta III Wazy były krępowane przez Stolicę Apostolską i jezuitów. Efektem jego polityki były dotkliwe straty na Inflantach i w Prusach28. Rozruchy religijne oraz klęski polityczne dotknęły kraje stojące przy papieżu. Hiszpania stała się państwem „dzikiej inkwizycji, poniżenia i cierpień”. Chrześcijanie, którzy oderwali się spod zwierzchnictwa Rzymu, zwrócili się ku naukom i wolności w dziedzinie myślenia. Zlikwidowano zakony, i odtąd celem stała się wolność myślenia i pisania. Zdaniem Lelewela kraje, które pozostały przy papiestwie i wierze katolickiej i nie wprowadziły reformy, zwróciły się przeciwko nauce i racjonalnemu myśleniu. Wprawdzie w Polsce powrót do katolicyzmu miał łagodniejszy charakter, jednak Polskę i Hiszpanię pogrążyły zakony – Lelewel wskazuje tu wyraźnie i konsekwentnie jezuitów jako winnych."

"JEZUICI A REFORMACJA W SYNTEZACH SZKOŁY LELEWELOWSKIEJ. LELEWEL, MORACZEWSKI I SCHMITT"

I tak to się kręci do dziś.

Książkę z pewnością nabędę, ale temat jest dla mnie  tak przygnębiający, że ciągle się do tego zbieram.

To Ruinenwert, jak u Speera.

Za tego Lelewela to ktoś mądry powinien się zabrać...

" /.../ Otóż rozmawiając o geometrii wykreślnej – temacie ongi z konieczności wiodącym wśród studentów architektury i malarstwa, a teraz już wspomnieniowym -  doszliśmy do... jezuitów polskich w XVII wieku. Tam działy się fantastyczne rzeczy w astronomii, obliczeniach geograficznych, fizyce, matematyce, mechanice, mechanice precyzyjnej, architekturze. A pierwsze zdanie opisu tych fantastycznych rzeczy brzmi zazwyczaj tak mniej więcej: w XVII wieku w nauce polskiej nastąpił regres...  Dalibóg, trudno dociec – dlaczego; czyżby dlatego, iż nie było już „humanistów”, a nauka - w tym nauki ścisłe  -rozwijały się w dobrodziejstwie życia monastycznego różnych reguł, a szczególnie wśród jezuitów i absolwentów szkół jezuickich? /.../"

https://kossobor.neon24.pl/post/110667,jezuici-i-regres-nauki-polskiej-w-xvii-wieku

I  slusznie...

...  tez  bym  tak  rzekla,  ale  poki  co,  na  moim  koncie  juras  jeszcze  "nie  straszy"  !!!