Najpierw ogłoszenie: już tylko 58 osób może się zapisać na konferencję, która odbędzie się 14 października w pałacu w Ojrzanowie. Za miesiąc zaś, w Krakowie, w hotelu Polonia, który stoi naprzeciwko dworca odbędzie się Kiermasz Książki i Sztuki – 5-6 sierpnia, sobota-niedziela, od 11 do 19.00. Udział biorą: Gabriel Maciejewski, pracownia „Sztuka cięcia”, Irena Czusz, Tomasz Bereźnicki. I tyle. Nikt już więcej się nie zmieści.

Teraz do rzeczy. Każdy mniej więcej pamięta takie nagranie z Bobem Dylanem, w którym widzimy, jak młody Bob, skrępowany obecnością publiczności, czeka aż specjaliści od nagłośnienia obwiążą go tymi wszystkimi kablami, jak podepną go do wzmacniacza, żeby mógł wreszcie zagrać te swoje trafiające prosto do serca pieśni. Ubrany jest prosto i skromnie, w dżinsową kurtkę i jakieś portki. Kabli jest sporo, a dźwiękowcy się uwijają jak w ukropie, bo publiczność czeka. I kiedy on już jest naprawdę skrępowany tą całą techniką, kiedy mu to ustrojstwo od organek opada na pierś, a gitara plącze się w kablach, zaczyna się pieśń o wolności. I ona rzeczywiście trafia do wszystkich serc. Co z tego obrazka zrozumiały miliony słuchaczy, obserwujących Dylana i słuchających go przez całe dekady? Tyle, że wystarczy mieć gitarę, organki, zasiąść przy ognisku i śpiewać, a osiągnie się prawie taki sam efekt, jeśli nie dokładnie taki sam, jak Bob. Tak nie będzie. W ten sposób można jedynie stworzyć tło lub jak kto woli pudło rezonansowe dla Boba, który dzięki takiemu naśladownictwu będzie jeszcze sławniejszy, jeszcze bardziej niedostępny i daleki. Jego piosenki zaś, choćby mówiły samą prawdę o życiu, miłości, czy czym tam chcecie, nie dotkną nigdy niczego ważnego w życiu tych biedaków, którzy próbowali go naśladować przy ogniskach. Wzbudzą tylko falę powierzchownych emocji potem przez lata i w głupich jakichś rozmowach będą wracać jako najważniejsze wspomnienia, do których się tęskni. Często z przymusu, bo człowiek nie ma nic innego poza tym.

Z Bobem Dylanem zestawimy teraz epokę napoleońską, celowo pisaną z małych liter. Widzimy co się dzieje we Francji i różni ludzie zaczynają wieszczyć różne rzeczy, o których my tutaj wiemy od co najmniej kilku nastu lat. Dla pewnych osób jednak, patrzących na Francję poprzez tak zwaną epokę napoleońską, obecne wypadki są nie do pojęcia. Złudzenie polega tu na zawężeniu perspektywy. Można je też nazwać złudzeniem a la Łysiak. Lub –  stosując nadużywany tu ostatnio zaśpiew filozofów – pars pro toto, czyli wskazywaniem prawidłowości w dziejach wielkiego kraju o skomplikowanej historii, poprzez jedną, krótkotrwałą aferę, o nieznanych do końca źródłach finansowania. Zastanawiałem się do czego mógłbym tę epokę napoleońską porównać i wyszło mi, że do badacza Pisma Świętego po siedmiu klasach szkoły powszechnej. On tak się ma do Pisma, jak ta epoka do historii Francji. Dzisiejsze zaś wypadki nie przesądzają jeszcze o niczym, choć wszystko może się zdarzyć. Francuzi zaś mogą po prostu pójść po rozum do głowy i pojąć wreszcie jakie komunikaty są wysyłane jej władzom i całemu narodowi.

Dla równowagi muszę teraz podać trzeci przykład złudzenia, którym ludzie uwielbiają się karmić. I przyznam się Wam, że mam pewien dylemat. O czym tu napisać? Chyba jednak skupię się na zakończonych wczoraj Targach Książki i Sztuki. Oto, nie wspominam tu o sobie akurat, ale o innych wystawcach, mieliśmy tam prezentację  profesjonalizmu zawodowego, której próżno szukać w wielu uznanych galeriach. Do tego było to ładnie połączone z dystrybucją i otwarciem się na klienta, który mógł przyjść obejrzeć sobie z bliska obrazy i grafiki, porozmawiać z artystami i wypowiedzieć swoje opinie na temat ich pracy. Oni zaś, niczym starożytni mędrcy z anegdoty o Machiavellim, uprzejmie mu odpowiadali. To się rzadko zdarza, jeśli brać pod uwagę ogólną dostępność artystów w Polsce i to, co zwykle określamy jako poziom. Nie tylko prac, ale także samych twórców.

Nie mogłem się jednak oprzeć wrażeniu, że niektórzy goście, szczególnie ci związani z pionem kultury i promocji naszego miasta, poczuli pewien niedosyt odwiedzając nasze targi. To znaczy pragnęliby bardziej przebywać w towarzystwie jeszcze prawdziwszych twórców, czyli takich na przykład jak Szczepan Twardoch, albo Katarzyna Bonda, a z malarzy to może Kamil Sipowicz, albowiem dla ich wysublimowanych gustów, to co tam pokazaliśmy, było po prostu za słabe, a może zbyt niszowe. Nie wiem czy damy radę sprostać w przyszłym roku takim wyzwaniom, ale na pewno spróbujemy.

Pora teraz na pointę. Ta zaś musi być bezlitosna i twarda. Uleganie emocjom nie oznacza wcale wrażliwości, a już na pewno nie oznacza wrażliwości na piękno. Przeciwnie, jest to jedynie uleganie presji jaką wywołuje technologia, promocja, wreszcie polityka i pieniądze. Wszystkie te sprawy, jawnie przecież diabelskie, nie mogą przyjść do nas w swojej oczywistej postaci, ukłonić się i powiedzieć – oto jesteśmy. Muszą się w coś przebrać, w dodatku musi być to coś takiego, co zapadnie nam głęboko w serce i pamięć. A do tego zadziała tak, byśmy potem nie byli w stanie się od tego uwolnić i wierzyli, a często tak jest, że uporczywe i wtórne powracanie do tych wrażeń, to jest proces twórczy. My zaś uczestnicząc, za bezdurno, w promocji jakiegoś towaru sami jesteśmy artystami lub znawcami.

To nie jest prawda. I trzeba się dobrze zastanowić, zanim powtórzy się czyjąś opinię, nawet jeśli bardzo nam się ona podoba, trzeba się dobrze zastanowić zanim zagra się czyjąś piosenkę, albowiem nie wiadomo po co dokładnie została ona napisana. Najlepiej bowiem mierzyć się z tymi wyzwaniami, które stawia przed nami życie tu i teraz i opowiadać o nich w sposób nam właściwy, bez nawiązań, analogii i zapożyczeń.

To nie jest proste, ale nikt nam nie powiedział, że będzie łatwo. Na targach, w niedzielę tłumaczyłem odwiedzającym nasze stoisko klientom, na czym polega i jak działa tak uwielbiany przez czytelników format, którego centralną postacią jest detektyw rozwiązujący różne historyczne zagadki. To jest najbardziej oczywiste złudzenie, którego nikt nie prostuje, bo wielu wierzy w to, że w ten sposób, poprzez sprzedaż takich formatów popularyzuje się wiedzę o historii. To także nie jest prawda. Sprzedaje się tylko ten format i przekonuje się czytelników, że oni sami nie mogą być autorami, a o karierze w zawodzie detektywa to nie ma już nawet co marzyć. Jeśli ktoś chce się dowiedzieć co to są prawdziwe zagadki historyczne i jak się je rozwiązuje, niech sięgnie po książki Gabriela Ronaya, których jest dokładnie trzy. Autor zaś ma dziś ponad 90 lat i całe życie poświęcił na ustalanie pewnych informacji o swoich ulubionych bohaterach. Nikt nie musi go oczywiście naśladować. Niech nikt jednak nie liczy na to, że po obejrzeniu przez jego dzieci nowej wersji „Pana Samochodzika” na Netflixie, one sięgną po książki Nienackiego, które on sam czytał. To jest po prostu niemożliwe. Tak jak niemożliwe jest, po lekturze tych książek, rozwiązanie jakiejkolwiek tajemnicy, nawet najbardziej banalnej.

---

tagi: sprzedaż  promocja  prawda  książka  sztuka  muzyka  złudzenia  obrazy  przyszłość  przeszłość 

	gabriel-maciejewski
	3 lipca 2023 07:16

16     2406    6 zaloguj sie by polubić