Ponieważ jest wreszcie wiosna i połowa maja i wszystko kwitnie, napiszę dziś tekst trochę inny niż zwykle.

Byłem nad Narwią, jak wiecie i tak naprawdę, pierwszy raz widziałem tę rzekę z bliska. A rzeki i w ogóle wody płynące fascynowały mnie zawsze. Często śnią mi się strumienie. A nigdy, na przykład, nie śniło mi się, że latam. To dziwne, zważywszy choćby na to, jak wielu ludzi lubi opowiadać o swoich snach i jak długo je pamiętają.

Narew jest zupełnie inna niż wszystkie rzeki, które do tej pory widziałem. Myślę, że jest rzeką ze snu. Jak ktoś się wychował nad Wieprzem i Wisłą, a lubił łowić ryby i często siadywał na brzegach tych dwóch rzek, taka Narew jest zjawiskiem nieziemskim. Brzeg Wisły był inny każdego roku. Na wiosnę w ogóle nie było mowy o tym, żeby – po zjechaniu rowerem z wału – znaleźć jakieś miejsce i tam posiedzieć. Rzeka miała ponad kilometr szerokości. Była ogromna. Błoto po wiosennym wylewie sięgało wału, trzeba było chodzić w gumowcach. Rower, po przejechaniu tych stu czy stu pięćdziesięciu metrów które dzieliło wał od samego brzegu, wyglądał jakby przeszedł szlak bojowy od Lenino do Berlina.

Woda podchodziła pod sam brzeg, naniesione przez nurt gałęzie kryły się tuż przy nim i w zasadzie nie było mowy o tym by spokojnie łowić ryby, bo zestawy ciągle się rwały. Wiosną czasem jeździliśmy na płocie.

Wisła najlepsza jest latem. Obsychają łąki, woda opada, podwodne przeszkody wynurzają się z nurtu, tworzą się zakola, plaże, gdzieniegdzie można wejść do wody i pomaszerować prawie do połowy szerokości rzeki. No, ale lepiej nie podejmować takiego ryzyka od strony wschodniej, bo tam jest najgłębiej. Plaże i wypłycenia zwykle są przy zachodnim brzegu. Jesienią Wisła też ma swój urok, we wszystkich dołach, które zostały po wiosennym wylewie, znacznie opadła i w każdym z nich są szczupaki. Łowi się je tak jak na zwykłych bajorach, gdzieś wśród bagien. Dawne czasy, które przypomniały mi się, kiedy zobaczyłem rzekę Narew.

Wieprz jest rzeką inspirującą, szczególnie w okolicy Bobrownik, ale lepiej nie schodzić tam na pastwiska, które są od strony miasteczka. Wyglądają zachęcająco, nie ma na nich wysokiej trawy. Wszystko tam jest jednak zanieczyszczone, żeby nie wyrazić się gorzej. Najlepiej więc postać sobie na moście i pogapić się w nurt. Dalej, za Niebrzegowem, przy samym zakręcie do Bonowa,  jest jeszcze ciekawiej, ale jest to jedyne miejsce w okolicy, gdzie można postawić samochód w rzadkim sosnowym lesie. Wszyscy więc tam przyjeżdżają, urządzają grille, palą ogniska, zostawiają masę śmieci i płoszą ptactwo na ciągnących się wokół rzeki bagnach. Te są zaś bardzo malownicze, wręcz filmowe, ale żeby tam coś nakręcić trzeba by przegnać tych nieszczęsnych ludzi. Wieprz jest w tym miejscu bardzo płytki. Uwaga! Nie wolno włazić do niego w zakolach, bo tam akurat jest głęboki, ale na prostych odcinkach da się go przejść nie mocząc pośladków. Woda, o każdej porze roku, tak samo jak w Wiśle, jest biała i nieprzejrzysta. Im dalej w górę rzeki tym brzeg jest wyższy. Miejscowi mają idiotyczny zwyczaj grodzenia brzegów, choć nie wolno tego robić, bo każdy musi mieć dostęp do rzeki. Kajakarze są częstym widokiem, co denerwuje wędkarzy i ptactwo wodne.

Najbardziej rozczarowującą rzeką jest moim zdaniem Pilica. Wynika to chyba wprost z niezrozumienia przez władze samorządowe czym dla miasta lub okolicy jest rzeka. Pilica pod Sulejowem, jeśli nie liczyć odcinka od mostu do klasztoru, jest po prostu zaniedbana. Można by ją porównać do odcinka Wisły pomiędzy Stężycą a Pawłowicami, ale tam jest licząca sobie 18 km ścieżka rowerowa prowadząca koroną wału i druga na dole. Jedzie się przy kolejnych, wyłaniających się z zarośli starorzeczach, jest cicho i człowiek płoszy tylko białe czaple i stada gęsi. Nad Pilicą są po prostu krzaki, marna ścieżka i drzewa zasłaniające widok na klasztor. Krótki odcinek przeznaczony do spacerów nie nadaje się do nich tak naprawdę, albowiem jest tak samo brudny jak brzeg Wieprza przy moście w Bobrownikach. Nie inaczej jest z Pilicą w Nowym Mieście. Prawy brzeg rzeki jest w zasadzie niedostępny. Oddzielają go od miasta kompleksy stawów, lewy, przy którym jest jakaś przystań, to niska łąka pełna śmieci i ciągnące się he, hen, trzcinowiska z ukrytymi w nich stanowiskami wędkarzy. Nie wygląda to dobrze. Widok znad rzeki jest za to niezły. Patrzymy na wzgórze nad miastem i widzimy tam zrujnowany, neobarokowy pałac, który możemy odnaleźć na okładce książki Nienackiego „Niesamowity dwór”. Pewnie nie ma szans, by go odbudować i coś w nim urządzić. Nie mówię, że od razu jakąś ekspozycję masońską, ale cokolwiek.

Wszystkie rzeki, o których napisałem to rzeki „białe”, chodzi mi o kolor wody. Można powiedzieć też, ze szare, jak ktoś jest znawcą kolorów. „Biała” jest też Odra, do której o wiele łatwiej podejść niż do Wisły, na znanym mi odcinku. Bo w górze, Wisła zapewne jest dostępniejsza. Pod takim Tarnobrzegiem zaś wygląda na łagodną, bezpieczną rzekę, przyjazną wszystkim, którzy chcieliby się nad nią zatrzymać.

Cudowną rzeką jest Bóbr. Trochę niebezpieczną, bo odległość od źródeł w Sudetach, do niziny, przez którą się toczy do Odry jest stosunkowo niewielka, jak w przypadku wszystkich dolnośląskich rzek. Przez co Bóbr jest rwący, ale dość płytki, przynajmniej na tych odcinkach, które są mi znane. I ma dostępne brzegi, nie zanieczyszczone przez wracających z sobotnich imprez młodzieńców. Gdzieniegdzie, przez nurt przerzucone są małe, drewniane mostki. A w Bobrowicach nad rzeką rosną wielkie stare dęby.

Piękną rzeką jest Warta, którą oglądam zwykle z okien samochodu, kiedy jadę autostradą A2 na zachód. Ma twarde, dostępne brzegi, łagodny nurt i toczy się przez wielkie, podmokłe łąki. Nie widziałem niestety nigdy Noteci, ani rzek pomorskich.

Po ostatniej jednak krótkiej wizycie na Podlasiu wyznam Wam, że Narew i Bug są najładniejszymi i najbardziej inspirującymi rzekami w kraju. Są co prawda, niebezpieczne, głębokie, ale woda jest przefiltrowana przez złoża torfu, czysta i przez to obie rzeki są „czarne”. Najlepsze jednak jest to, że brzegi są dostępne na bardzo długich odcinkach. Można iść i iść i cały czas być nad rzeką. Wzdłuż Narwi można także jeździć rowerem. Nawet wiosną. Wędkarze nad Narwią są kulturalni i zostawiają naprawdę mało śmieci. W Tykocinie nad rzeką jest deptak, a dalej prowadzą ścieżki, ale całkiem suche, nie trzeba specjalnych butów, by się tam przechadzać.

Jest jeszcze wiele rzek w Polsce i nie nad każą uda mi się pojechać, ale każda – o tym wiem na pewno – jest silnie inspirująca. Dla mnie o wiele silniej niż góry, jeziora czy morze.

Na koniec ogłoszenie. W środę 24 maja w Klubokawiarni Babel odbędzie się spotkanie z Tomaszem Bereźnickim. Chyba o 18.00, ale pewności nie mam. Następnego dnia, w czwartek 25 maja, w pałacu w Ojrzanowie odbędzie się mój wieczorek autorski, początek o 18.00.

W dniach 1-2 lipca, w grodziskiej Mediatece zaś odbędą się drugie już Targi książki i sztuki.

---

tagi: wisła  odra  rzeki  warta  wieprz  narew  bug  bóbr 

	gabriel-maciejewski
	14 maja 2023 08:39

49     2271    13 zaloguj sie by polubić