Pogranicze słowacko-polskie, a także polsko-ukraińskie pełne jest tak zwanych malowniczych typów. Facetów z brodami do pasa jest tu tylu, że człowiek nie może się nadziwić. Czy oni wszyscy zjechali się specjalnie w to miejsce, żeby zadawać szyku? Albo siedzą tu i hodują sobie te brody, żeby dodać malowniczości krajobrazowi? Nie będę zgadywał. Chodzi o co innego w dzisiejszym tekście. O to mianowicie, jak powierzchowna kreacja zabija kreację prawdziwą i jak ta pierwsza używana jest do manipulacji politycznych. Jestem teraz w miejscu, które parę lat temu opisał Witold Gadowski, donosząc, że tu właśnie granicę przekroczyło kilka setek uchodźców i zmierzają już w stronę Warszawy. Nie wiem czy Pan Witold nie usunął czasem tego fragmentu swojej twórczości, ale na pewno został on zacytowany w moim tekście. Jak ktoś ma cierpliwość może go odnaleźć. Oczywiście nikt nigdy nie widział tu żadnego uchodźcy przedostającego się przez granicę z Ukrainy do Polski czy na Słowację. Wszystko to było kreacją, która miała podkreślić dwie kwestie. Po pierwsze – znakomitą orientację Pana Witolda Gadowskiego w sprawach krajowych, po drugie miała wskazać, że są w Polsce miejsca, w których dzieją się rzeczy naprawdę dziwne i wstrząsające. Co do tej drugiej kwestii zgadzam się całkowicie. Tutaj naprawdę dzieją się rzeczy niezwykłe i wstrząsające. Wczoraj, na przykład, wsie okoliczne obiegła wiadomość, że przyjechał aktor Karolak i będzie tu siedział przez najbliższe dni. No, ale co to jest za news dla Witolda Gadowskiego? Dziennikarze tacy jak on muszą mieć zapewnione poczucie grozy, która zbliża się nieuchronnie i chcą uczestniczyć w budowaniu takiego poczucia, albowiem ono daje im z kolei możliwość panowania nad emocjami innych. Mistrzami w budowaniu takiej tandety są oczywiście dziennikarze gazowni, którzy już od kilku dni opisują, że na północy, na granicy białorusko-polskiej dzieją się rzeczy straszliwe. Nie dochodzi co prawda jeszcze do rozstrzeliwań, ale jak wojsko i policja wychodzi z samochodu, to funkcjonariusze trzymają w rękach broń i mają palce na cynglach. Lufy co prawda są opuszczone, ale i tak groza narasta. Nie wiadomo co się stanie, bo ktoś wydeptał ścieżkę w zbożu i to zapewne byli uchodźcy. Nie wiem, jak można zrobić po żniwach zdjęcie ścieżki w zbożu, ale okay, dla dziennikarzy gazowni nie ma rzeczy niemożliwych. Uchodźcy przychodzą tu z Białorusi w samych dobrych zamiarach rzecz jasna, albowiem chcą uciec przed wojną, którą rozpętał dawno temu zły Bush. Trzeba im zapewnić opiekę i zrozumieć ich położenie, szczególnie, że ktoś słyszał gdzieś, jak w tym zbożu, co już dawno leży w stodole kwiliły małe dzieci, nie posiadające zapewne żadnych dokumentów. Któż może się zająć tymi ludźmi? Przecież nie to okropne państwo. To może zrobić tylko jakaś humanitarna fundacja, na przykład ta sama, która wspiera finansowo gazownię. Tylko czy aby funkcjonariusze policji i żołnierze w tym nie przeszkodzą? Tego właśnie nie wiemy. Mamy jednak już dobrze umocnioną narrację, na której tle można konstruować jakieś epizody grozy. Budując je z fragmentów wypowiedzi ludzi, którzy coś tam widzieli w zbożu, jak się ruszało i nie wiadomo czy nie był to uchodźca, albo spotkali policjanta i on zamiast powiedzieć: dzień dobry szanownej pani, coś tam mruknął pod nosem. Co może oznaczać, że wkrótce zaczną się rozstrzeliwania. No, a jak rozstrzeliwania to także masowe pochówki w tajemnicy przez lokalną ludnością. A wszyscy wiemy z czym kojarzą się masowe groby, z Jedwabnem oczywiście.

Porzućmy teraz te wizje i włączymy sobie jakiekolwiek nagrania pochodzące z Izraela. Nie z czasów pierwszej czy drugiej intifady, ale takie normalne, gdzie widać tych chłopaków w jarmułkach, jak chodzą ulicami z bronią przewieszoną przez ramię. Patrzą wokół wzrokiem niewidzącym i nie zdradzającym najmniejszych emocji, a jednak można mieć pewność, że dostrzegą wszystko i zareagują jak będzie trzeba. Rozumiemy różnicę prawda? Zarówno różnicę w ocenie jak i różnicę w reakcjach funkcjonariuszy na to co dzieje się na powierzonym im terenie. O tym jednak już gazownia nie napisze.

Wróćmy teraz do mitomani lokalnej, tej ze wspomnianego na samym początku tekstu pogranicza. Na terenie całkowicie niemal zdewastowanym przez wojnę, władza ludowa zaczęła odtwarzać jakieś życie, w którym miejscowi, próbowali się jakoś odnaleźć. Nie mieli jednak najmniejszych szans, albowiem charakter kraju zmieniali przyjezdni. I oni to czynią do dziś nadając tym terenom pewien walor. Nie jestem pewien jednak czy ich kreacje są na tyle głębokie i autentyczne, by uzyskać coś więcej ponad wizytę Karolaka, traktowaną jako atrakcja sama w sobie. Czy ci ludzie z długimi brodami, poruszający się po górach w niemożliwie zabłoconych samochodach terenowych, mogą dać tej ziemi coś bardziej autentycznego niż siebie samych i swoje plany związane z rozwojem turystyki, która ofertę swoją kieruje ku osiedlu Wilanów w Warszawie? Jestem za to pewien czego innego. Zmistyfikowanie tych terenów, które trwa już bardzo długo, od lat sześćdziesiątych właściwie będzie się pogłębiać. Na straży zaś tej mistyfikacji, stać będą miejscowi urzędnicy. Oni bowiem nie znają innych sposobów na promocję swojego regionu. I nic poza narzuconą przez gazownię narracją nie mieści się im w głowach. Dlaczego wracam do gazowni? Bo w sąsiedniej wsi kręcono film „Boże ciało”, bo niedaleko mieszka Stasiuk i Shuty.

Niedaleko jest też pałac w Dukli. Należy on dziś już do rodziny Tarnowskich. Miejscowe muzeum dzierżawi tam lokal, a przed obiektem stoi wojskowy sprzęt pamiętający czasy walk o Przełęcz Dukielską. Wczoraj spotkaliśmy tam państwa Tarnowskich, którzy własnymi rękami porządkują park wokół pałacu, składającego się z trzech w zasadzie niezależnych obiektów – głównego korpusu i dwóch wielkich oficyn. Park jest rzeczywiście niezwykły, a świadczyć może o tym fakt, że rosną w nim gatunki drzew, których nazw nie znałem. W pobliskim kościele znajduje się fantastyczny zupełnie nagrobek Amalii Mniszchowej, de domo Bruhl, córki Henryka Bruhla. Pałac i park oddziela od kościoła droga szybkiego ruchu, wylotówka na Rzeszów. Niestety wygląda na to, że nie pałac, park, nie Amalia i nie rodzina Tarnowskich nadawać będą koloryt okolicy, ale przybysze tacy jak Stasiuk, Karolak i Shuty. Bo to się wszystkim kojarzy ze starym, dobrym PRL-em. No i jest takie swojskie.

---

tagi: gazeta wyborcza  uchodźcy  pogranicze  koloryt 

	gabriel-maciejewski
	21 sierpnia 2021 08:42

13     2424    11 zaloguj sie by polubić