Fragment wspomnień Pawła z Aleppo z opracowania Marii Kowalskiej:

„Podczas naszego pobytu w Kijowie (…) przybył do naszego pana, patriarchy, pewien znakomity duchowny, z pochodzenia Grek, mieszkający w Paryżu, we Francji. Spotkaliśmy się z nim dużą przyjemnością. Był on posłem królowej wielkiego kraju – Szwecji, królowej dziewicy (przyp. Krystyna – córka Gustawa Adolfa), do hetmana Chmielnickiego. Już wcześniej usiłowała ona wysłać do niego dwóch posłów, lecz Polacy ich rozpoznali i pojmali (…). Teraz posłała ona tego duchownego naprzód do Konstantynopola, skąd dotarł na ziemie kozackie do Chmielnickiego z listem własnoręcznie przez nią napisanym (…). Napisała ona do Chmielnickiego: „Przyjmij do wiadomości, iż ja wyprawię na ich kraj 60 tysięcy wojowników, byś ty mógł łatwiej rozbić siły moich wrogów”. Po spotkaniu się tego duchownego z Chmielnickim, hetman ze swej strony wysłał wraz z nim posła z odpowiedzią do królowej, po czym wspomniany duchowny skierował się wraz z towarzyszącym mu posłem hetmana do cara moskiewskiego, mając i jemu do przekazania pismo królowej odnośnie tej samej sprawy”.

Z trzech? Ten gość zmierzał z Paryża do Konstantynopola...

Wiadomo wszystko o wszystkich listach. Oczywiście tylko tych wiadomych historykom. ;) Ten konkretny dan jest "Z obozu w Białej Cerkwie, 28 d. junia po staremu, 1654". Czyli 8 lipca tegoż roku.

Tego samego dnia Chmielnicki napisał także list po łacinie do królowej. A wcześniej (i po raz pierwszy) w jego korespondencji jej imię pojawia się w liście do cara Aleksieja Michajłowicza z 23 marca (2 kwietnia) 1653. "Takoż Waszej Cesarskiej Mości wiadomym czynim, iż niedawno temu szły ku nam posły Krystyny, jejmości królowej szwedzkiej, w jakich sprawach wiedzieć nie możemy - których to posłów Lachy, pojmawszy, do króla odesłali i ku nam nie puścili" (tak pozwoliłem sobie przetłumaczyć z rosyjskiego, lekko archaizując).

Co najmniej od 1961 r.

One są gdzieś opublikowane? Żebym nie wyważał otwartych drzwi...

Czyli lepiej będzie je chyba odczytywać z oryginałów, bo są po polsku

Okay, dzięki za link

Czyli może chodzić o planowane najazdu "Hiperborejczyków", poprzedzającego potop?

Krypiakewycz nie zaczynał od zera. Znaczna część oryginałów (wtedy jeszcze nie w postaci skanów) rozproszonych po prawie trzydziestu archiwach w różnych krajach - głównie jednak w ZSRR i Polsce - została wcześniej opublikowana gdzie indziej. Nie chce mi sie teraz tego liczyć, ale lista tych publikacji to 3 i pół strony drobnym drukiem.

Porównywać oczywiście można, zwłaszcza dzisiaj, kiedy przynajmniej część tych archiwów źródłowych dostępna jest online. Nie bardzo wiem, czego moglibyśmy sie w ten sposób doszukać. Ideologiczne "skrzywienie" w tym wydaniu rzuca sie w oczy tylko w obowiązkowych odwołaniach do Marksa i Engelsa w przypisach oraz w konsekwentnym transkrybowaniu słowa "bóg" tak właśnie - małą literą. Wygląda to dziwnie, np. "Daj panie boże, aby w. m. pana bóg i wyższym stołkiem poczcić raczył i w długoletniem dobrem zdrowiu chował" (w liście do wojewody kijowskiego Kisiela). Nie wiem, czy była tam mała litera w oryginale, chociaż czort go znajet. Chmielnickiego, znaczy.

Jeśli mamy w miarę konkretne wyobrażenie, na czym mogłyby polegać albo czemu służyć takie "przeinaczenia" (mówiąc wprost: fałszerstwa) to ich znalezienie nie powinno być bardzo trudne, ale jeśli jest to tylko przeświadczenie, że nie ma rzetelnych badaczy, tylko na razie niektórym udaje sie ukryć oszustwo, to nie bardzo to widzę. Ja w każdym razie nie zainwestowałbym czasu w takie poszukiwania na ślepo.

Co do "gawędy" dominującej w polskiej historiagrafii i literaturze, to, przyznam, nie jestem zbyt dobrze zorientowany. W szkole przedstawiano tamte wydarzenia jako coś w gruncie rzeczy niewiele różniącego sie od koliszczyzny, tylko z lepiej ostruganym przywódcą, którego osobiste ambicje i poczucie krzywdy popchnęły do wykorzystania nabrzmiałej od dawna sytuacji społecznej, a dalej to on już był wykorzystywany przez coraz bardziej potężniejącą Rosję.

Perspektywa ukraińska jest oczywiście inna. Właściwie to są różne perspektywy "ukraińskie", ale np. autor publikacji, o której mówimy (przypomnę: ZSRR, rok 1961), widzi to tak:

"Poprzez swoje działania dyplomatyczne Chmielnicki zapewnił Ukrainie pomoc z Krymu, wyjednał przyjazną neutralność Turcji i Siedmiogrodu, zmusił Mołdawię do zerwania sojuszu z Polską, przygotowywał sojusz ze Szwecją i nawiązał przyjazne stosunki z Wenecją.

Po zjednoczeniu hetman ukraiński skoncentrował swoje działania dyplomatyczne na zacieśnianiu sojuszu z Rosją, umacnianiu autorytetu Ukrainy na arenie międzynarodowej oraz osłabianiu potencjalnych przeciwników Ukrainy i Rosji. Listy z lat 1654-1657 dają żywy obraz dyplomatycznych kroków Chmielnickiego.

Wzmacniając pozycję Ukrainy poprzez porozumienia sojusznicze z sąsiadami, Bohdan Chmielnicki upatrywał w nierozerwalnym związku z państwem rosyjskim podstawy dalszego rozwoju kraju. Niezachwianą lojalność hetmana ukraińskiego w sprawie zjednoczenia Ukrainy z Rosją potwierdzają liczne dokumenty w zbiorze, w tym list do Aleksieja Michajłowicza z 30 czerwca 1656 r., będący odpowiedzią na oficjalne ogłoszenie przez władze carskie negocjacji z Polską i rozpoczęcia wojny ze Szwecją".

Najstarszy zachowany rękopis całej Biblii hebrajskiej znany jest jako Kodeks Leningradzki, jednakże wniosek, że sowieccy propagandyści maczali palce w biblijnych opowieściach, byłby nieco ekstrawagancki. ;) 

Podobnie nie wyciągałbym zbyt daleko idących wniosków z tego, że z kilku zachowanych arabskich rękopisów "Podróży" ten z Bibliothéque Nationale w Paryżu, który został przetłumaczony na francuski i opublikowany razem z oryginałem w Patrologia Orientalis T.22 w 1930 roku przez rumuńskiego orientalistę Basile Radu, został przez niego uznany za najmniej obarczony błędami. Wcześniejszy o sto lat przekład angielski powstał (oczywiście) w oparciu o rękopis z British Museum. Trzeci ważny manuskrypt z 1700 roku przechowywany jest w Muzeum Azjatyckim w Petersburgu, a kilka innych to kopie poprzednich trzech lub fragmentaryczne odpisy.

Omówienie postaci J.WIśniowieckiego w 

• Wiadomości
• / 26.03.1950
• / Londyn
• / Rok 5, Nr 13

http://retropress.pl/wiadomosci/prawda-o-jeremim-wisniowieckim/