Pewne rzeczy są oznajmiane w Księgach Królewskich półgębkiem. Oto Manasses, król Judy, jeden z najgorszych grzeszników jakich ziemia nosiła, przeprowadził swojego syna przez ogień. To znaczy złożył go w ofierze całopalnej. Jak domniemywać należy – żywego. Do tego jeszcze, na urągowisko, wprowadził posągi obcych bóstw do Świątyni Imienia Pańskiego. Ja, jako że nie jestem znawcą Pisma, a czytam je po prostu, jak wszyscy, mam pewien kłopot, z niektórymi formułami. Pech chciał, że zacząłem akurat od Ksiąg Królewskich, a tak stoi jak byk, że Manesses oddawał także hołd całemu wojsku niebieskiemu. Ta formuła powtarza się kilkakroć i to jest grzech w oczach Pana. My zaś zastanawiamy się co to jest owo niebieskie wojsko? Bo wszak dla nas Bóg jest panem zastępów. Będę wdzięczny za wyjaśnienie. Myślę, że to jakiś głęboki eufemizm, taki sam, jak to przeprowadzenie przez ogień. W Biblii dość jest zagadek i dwuznaczności, żeby wyżywić legiony całe demaskatorów i odkrywców różnych tajemnic, w tym obecności kosmitów na półwyspie Synaj, żebyśmy się mieli tym jakoś szczególnie przejmować.

Wnukiem Manessesa był Jozjasz – reformator. Swoje panowanie zaczął od tego, że kazał naprawić wszystko co uległo zniszczeniu w świątyni, przez lata. Zarządził remont generalny, a był to już drugi, wspomniany w Księgach Królewskich remont generalny. W Piśmie wskazany jest sposób finansowania tego remontu. Być może się mylę, ale z opisu wynika, że należy płacić majstrom od razu ze szkatuły, do której zbierane są pieniądze wiernych, bez pośrednictwa kapłanów. Król wydał także rozkaz, by nie żądać sprawozdań finansowych od kierowników robót, albowiem są oni godni zaufania. To z pewnością coś oznacza, ale nie wiemy co dokładnie. W następnym zdaniu bowiem czytamy, że arcykapłan Chilkiasz powiedział do pisarza Szafana – znalazłem księgę. Wiki zaś tłumaczy nam, że odnalezienie księgi przymierza zapoczątkowało wielką reformę króla Jozjasza. Moim zdaniem reformę tę zapoczątkowały roboty budowlane, które poprzedził gniew ludu na ojca Jozjasza – Amona. Panującego ledwie dwa lata, syna Manessesa bluźniercy. Takiego samego jak ojciec ancymona, którego usunięto, wybierając na jego miejsce Jozjasza. Miał więc Jozjasz legitymację ludu. Ten zaś – jak można przypuszczać – zdenerwował się na swojego króla, albowiem oddawał cześć bożkom i pozwalał na przeprowadzanie dzieci przez ogień, czyli na ofiary całopalne. Dyskrecja i dwuznaczność tych opisów nie odejmuje im bynajmniej potworności. Pierwsza zaś decyzja Jozjasza wskazuje na to, że słusznie rozpoznał on źródło zła. Wiki zaś mówi, że do czasu odnalezienia księgi lud wsłuchany był w głos proroków. Kiedy był, to był. Przez większość czasu bowiem zajmował się czczeniem obcych bałwanów i żadne nawoływania nie pomagały, kataklizmy też nie. Wysiedlenie Izraela i likwidacja państwa północnego również. Jozjasz nakazał remont, odnaleziono, w zasadzie od razu, księgę i wydawało się, że wszystko się odmieni. Nastąpiło bowiem to, co zwykle, w naszych czasach, określamy jako triumf ducha nad materią. To znaczy odnowiono przymierze z Panem, na podstawie księgi, albowiem po jej odczytaniu król zrozumiał, jak głęboko zbłądzili jego przodkowie. No, ale to jest trochę dziwne – byli przecież prorocy. Jak można było zbłądzić? Mowy o zbłądzeniu nie ma, już prędzej o uwiedzeniu, albo wręcz o uzależnieniu. No, ale idźmy dalej. Król kazał sobie odczytać księgę, następnie rozdarł szaty na znak rozpaczy, no i przystąpił do dzieła. Czym się zajął. Nie uwierzycie. Niszczeniem kultury materialnej swoich przodków. Czynił to, co wielu próbowało czynić przed nim, czyli przywracał kult Jahwe i wskazywał Świątynię Imienia Pańskiego w Jerozolimie, jako jedyne miejsce gdzie można oddawać mu cześć. My zaś powróćmy do opisów nierządu sakralnego. Mimo wskazania czym jest ten nierząd, wielu dalej zdaje się tego nie rozumieć. Miejsce gdzie on się odbywa jest jednocześnie miejscem poboru opłat. Na co są one przeznaczane? Tego właśnie nie wiemy. Na pewno są jednak rozliczane. Nie może być inaczej, albowiem Pismo wskazuje, że ów nierząd łączy się z przeprowadzaniem dzieci przez ogień, a jeśli ktoś domaga się takich czynności i na określenie ich jeszcze używa eufemizmów, to z pewnością domaga się sprawozdań finansowych od swoich sług. Z każdego punktu nierządnego, że się tak wyrażę. Na co idą te pieniądze? Część zapewne na rozbudowę sieci nierządnej, czyli na powiększenie zasobu kultury materialnej. To znaczy na utrzymanie tego całego mega-burdelu funkcjonującego pod gołym niebem, albo pod jakimiś zadaszeniami. Na co jeszcze? Musi być jakiś centralny skarbiec, nie może być inaczej, bo finanse są niezmienne. Cienkie stróżki danin i kredytów płyną zawsze w jednym kierunku. Pytanie – w jakim? Wiemy bowiem dobrze, że zachowując pozory można przekierować te strumyczki w inne miejsce i lud, a nawet król się nie zorientują. Tak można zrobić nie tylko z dochodami nierządnymi, ale także z dochodami Świątyni, które były przecież olbrzymie. Przypomnijmy teraz co zrobił król Jozjasz na początku swojego panowania. Zarządził remont generalny i wielkie zakupy budulca. Z pominięciem świątynnego systemu rozliczeń. Nie żądał też sprawozdań finansowych, a to oznacza, że miał wśród kierowników budowy zaufanych ludzi. Czy celem ich działalności było odcięcie kapłanów od szkatuły świątynnej? Być może. Skoro pobierali oni opłatę, skoro był skarbiec świątynny, a jednocześnie budowla i jej urządzenia były w ruinie, to gdzie się podziewały pieniądze? Gdzie się podzieli haceli? – jak to się dawnymi laty mawiało na wsiach. Tego też nie wiemy. Okazało się jednak, że zaraz po ogłoszeniu przez króla decyzji o remoncie generalnym odnalazła się księga. Duch zatriumfował nad materią.

Pierwszy wniosek jaki płynie z tej historii jest następujący – żeby duch zatriumfował nad materią, wystarczy czasem zmienić sposób finansowania miejsc kultu. Nawet nie na zawsze, a na wskazany czas jedynie. Żeby zatriumfował trwale, trzeba zniszczyć konkurencyjne miejsca kultu, albowiem tam także gromadzi się kapitał i odprowadzany jest on w nieznane miejsce. Można mnożyć te kwestie i zastanowić się, jaką część budżetu państwa, za króla Jozjasza stanowiły dochody płynące z tych miejsc i czy w ogóle stanowiły? Obstawiam, że król nie dostawał z tego ani szekla. Podobnie było ze świątynią. Bo dopóki nie znalazła się księga, pieniążki płynęły gdzie indziej. I były skrupulatnie dzielone, gdzieś w podziemiach Świątyni.  

Sytuacja króla Jozjasza jest tragiczna. Pan bowiem już wcześniej zapowiedział zniszczenie Jerozolimy, albowiem miara grzechów się przepełniła. Czy to znaczy, że Jozjasz ma usiąść, machnąć ręką i powiedzieć – a niech to szlag! I tak wszystko przepadło, chyba przeprowadzę swojego syna przez ogień? No raczej nie. On, świadom zagrożeń, liczy na odmianę decyzji Jahwe, bo ta jak wiemy, może być odmieniona. Jozjasz nie tylko niszczy ślady kultury materialnej, ale także je plugawi. Nie wiemy co to znaczy, ale rozumiemy, że odejmuje kultowy charakter miejscom gdzie oddawano cześć Asztarte i Baalowi. Plugawi też, bardzo dyskretnie wspomniane Palenisko – Grozę, w dolinie synów Hinnoma. Wiki twierdzi, że raz kiedyś zdarzyło się, że król Achaz przeprowadził tam swojego syna przez ogień. No, ale to nie może być prawda, albowiem ognie płonęły tam cały czas, a za sprawowanie pieczy nad miejscami kultu i za wykonywanie czynności rytualnych kapłani i kapłanki pobierali opłatę. Tak więc jak ktoś chciał przeprowadzić swoje dziecko przez ogień musiał za to zapłacić. Jak za aborcję dzisiaj. A być może był też do owego obrzędu zmuszony. Poprzez splot jakichś okoliczności. Od siebie dodam, że wobec wielkiej liczby kapłanów Baala, Molocha i Asztarte, takie okoliczności można było kreować dowolnie, w rozmaitych konfiguracjach. Nie tylko to palenisko splugawił Jozjasz, ale jeszcze coś. Ja może zacytuję ten fragment dosłownie:

Kazał usunąć konie, które królowie judzcy poświęcili Słońcu u wejścia do Świątyni Pańskiej, blisko mieszkania eunucha Netanmeleka, które było w obrębie podwórca i spalił w ogniu rydwan słoneczny.

Nie wiem, co Wam przypomina ten opis, ale mnie rydwan Apollina. Teraz pozwolę sobie na pewien, wybiegający w przyszłość, sposób interpretacji okoliczności. Nie Pisma bynajmniej. Skoro to był rydwan słoneczny, rydwan Apollina, który czczony był już od dawna w Grecji, to kiedy w Judzie zjawili się Rzymianie, ich kult, zachowanie i postawa, nie były dla miejscowych, wychowanych w tradycji ustnej, ale także w tradycji pisanej, opartej o odnalezioną księgę, Żydów żadnym nowym zjawiskiem. Oni przynieśli ze sobą te same, dobrze już znane kulty, ale po prostu na potencjometrze pogaństwa wierzenia ich były nieco przesunięte. I bliższe ubóstwieniu cezarów, a nie – jak za Fenicjan – ubóstwieniu działającej w podziemiu i śpiącej na złocie egzekutywy. To chyba była jedyna różnica.

No, ale to taka dygresja. Zmierzajmy jednak do pointy. A ta nie będzie oczywista. Jeśli Biblia jest opisem drogi człowieka ku zbawieniu, to dokonuje się on poprzez kreację. Bo stwórca jest kreatorem. A skoro my dążymy do zbawienia mam obowiązek kreować okoliczności tak, by jednoznacznie na ten aspekt wskazywały. Przykład króla Jozjasza uczy nas, że należy też wskazywać i niszczyć zło. O ile ma się potrzebne do tego narzędzia, czyli królewską władzę. Pismo nie poleca nam, nie-królom, byśmy dewastowali pogańskie miejsca kultu. Wskazuje jednak, że możemy spośród siebie wybrać kogoś, kto posiadając władzę, mając zdolność kreowania prawa zrobi to za nas. To nie będzie i nigdy nie było łatwe. Wiele okoliczności bowiem znajduje się poza zasięgiem naszego poznania. Król Jozjasz został zaskoczony rozwojem sytuacji w regionie. Oto na pomoc upadającej Asyrii, która była główną przyczyną ucisku ludów, ruszył, wprost przez ziemie Judy faraon Necho. To tak, jakby Trump próbował ocalić Putina, o co się wielu modliło i modli. Czy ocalił? Rzecz jasna nie, bo cała kasa z nierządu sakralnego, mordowania dzieci w ogniu i innych czynności rytualnych, płynęła już wtedy do Babilonu. Ktoś, przepraszam za eufemizm, przestawił wajchę. Faraon Necho nie uratował Putina, za to zniszczył Judę. W bitwie pod Megiddo zginął król Jozjasz, a dzień zniszczenia świątyni, zapowiedziany przez Jahwe zbliżył się niebezpiecznie. Czy to oznacza, że możemy interpretować Pismo w doraźnych kontekstach politycznych? Rzecz jasna nie. Ono nam mówi bowiem, jak straszliwe i nie dające się przełamać trudności piętrzą się na drodze człowieka ku Bogu. I jak beznadziejnie to rokuje dla człowieka, który sam nie jest w stanie dojść nigdzie. I odnaleźć dla siebie niczego wartościowego, już prędzej uwierzy w uzasadnioną konieczność palenia w ogniu żywych dzieci. Już prędzej pozwoli się okraść ze wszystkiego co ma. Dlaczego? Bo wierzy w trwałość tego świata, w kulturę materialną, za pomocą której tłumaczy się dziś pewne zjawiska, odzierając je z istotnych kontekstów i porównując do znanych nam dzisiaj okoliczności. Te zaś są kreacją Boga, dokonaną za pomocą wcielenia, które dokonało się za panowania Rzymian w Judei. Nigdy nie możemy o tym zapomnieć. Tym bardziej, że widzimy jak bardzo owa, wykreowana wówczas przestrzeń osobistej wolności i decyzji, kurczy się, dzięki imitatorom kultów pogańskich, którzy – na razie – poszukują dla siebie dobrego wzoru do naśladowania. Na szczęście nie czytają Pisma. Jest więc szansa, że nic nie znajdą i poza nędznymi imitacjami nie zrobią niczego naprawdę groźnego.

Okoliczności te, nie są wynikiem żadnej ewolucji, jak próbują nam wmawiać niektórzy wskazując na zmianę kształtów i form przedmiotów kultu. To jest najcięższe złudzenie i największa pułapka.

Na dziś to tyle

Przypominam, że w dniach 28 listopada – 1 grudnia stoimy na Targach Książki Historycznej – stoisko nr 33

W dniach 14-15 grudnia zaś w hotelu Polonia w Krakowie odbędzie się Kiermasz Książki i sztuki. Dwa dni, od 11.00 do 19.00

---

tagi: kult  izrael  egipt  juda  asyria  świątynia  skarbiec  przedmioty kultu  opłaty  budowa  jozjasz 

	gabriel-maciejewski
	22 listopada 2024 08:59

48     2115    11 zaloguj sie by polubić