Tytuł jest oczywiście prowokacją, albowiem żadna trzytomowa powieść historyczna nie może odnieść sukcesu na polskim rynku, nawet jeśli będzie powieścią Cherezińskiej. Jej autor musiałbym bowiem spełnić taką ilość warunków i zapłacić tak wiele towarzyskich i środowiskowych haraczy, że nie opłacałoby my się siadać do pisania. Można jednak pomarzyć i postawić kilka czysto teoretycznych kwestii, które wyjaśniłby jak taką powieść napisać. Ponieważ byłem chory i nie mogłem się właściwie ruszać, zamiast myśleć o tym, co będzie jak umrę, myślałem jakie warunki powinna spełniać dobra, nowoczesna narracja, która spodoba się czytelnikom sama przez się, a nie dlatego, że jakiś, pardon, niedomył, napisał o niej parę słów.

Zacznijmy od kwestii najważniejszej. Musi w takiej powieści znajdować się problem kluczowy, wokół którego rozgrywają się wszystkie wydarzenia. Ten problem nie może być ani wulgarny, ani trywialny, co bardzo utrudnia jego zarysowanie. Problemy wulgarne i trywialne są obecne wszędzie, w każdej książce, a cała para sprzedażowa i promocyjne idzie w to, by nadać im pozory głębi. Tę zaś gwarantuje nieodmiennie, od czasów Zygmunta Freuda psychologia. Do niej zaraz wrócimy, ale najpierw problem. Każdy choć raz oglądał rekonstrukcje bitew, które pokazywane są na YT, te masy źle zaprojektowanych piechurów i konnych, którzy odrąbują sobie głowy i kończyny. No więc ja najbardziej lubię bitwy z udziałem hoplitów i Persów. Widzę tam bowiem nie walczące fantomy, ale coś innego zgoła. Oto hoplici stanowią szarą, stalową masę, a Persowie wyglądają jak gigantyczne stado papug. Każdy z nich ma na sobie kolorowy kaftan i spodnie, a do tego gustowną, frygijską czapkę. Widzimy więc wyraźnie, że jest to konfrontacja przemysłu tekstylnego, który zamierza ekspandować na rynki zamorskie, gdzie nie jest dopuszczany i przemysłu ciężkiego, który usiłuje bronić swoich praw i tradycji. Czy to znaczy, że w Grecji nie było produkcji tekstyliów? Oczywiście, że była, ale nie na taką skalę i nie w takiej mnogości form. Tradycja bowiem miejscowa wykluczała pewne zachowania i pewne stroje. Podbój, czyli narzucenie obcemu narodowi swojej woli, nieodmiennie wiąże się ze strojem. Zwróćmy teraz uwagę, że rynek tekstyliów zawsze jest ekspansywny i wiążę się z wojną o wiele bardziej niż produkcja stali, która wydaje się być częścią wojny. Co takiego ogranicza producentów stali i broni w epoce, o której piszę, a także w innych epokach? Można to nazwać tajemnicą państwową. Grecy nie eksportują broni, bo tym samym ukręciliby powróz na własną szyję. Eksportują ludzi z bronią, którzy znają know how i strzegą go jak źrenicy oka. Persowie muszą eksportować tekstylia, żeby utrzymać swoją pozycję, eksportują też pewnie inne rzeczy, ale ich tak wyraźnie nie widać. Poza tym w naszej powieści nie może być zbyt wiele wątków, bo czytelnik się pogubi. I teraz problem – skoro producenci tekstyliów ekspandują i zagarniają inne rynki, co musi się stać, żeby sytuacja się odwróciła? Odpowiedź – Aleksandra Wielkiego popierali Żydzi – uważam za wielce niezadowalającą. Jest to jeden z problemów trywialnych i wulgarnych. Nasz musi być opisany inaczej – co musiało się stać, że potęga producentów tekstyliów, została złamana? Jaki czynnik zdecydował o tym, że Grecy, podporządkowani macedońskiemu królowi, przestali chronić swoje tajemnice produkcyjne i ryzykując wiele wyruszyli na wschód? Gdzie znalazła się w tym czasie państwowa, czy też może lepiej – plemienna tajemnica Hellenów - skoro nie było jej już w stali?

Problem już mamy, co dalej? Należy jakoś ustawić narrację i zastanowić się co zrobić z bohaterami. I tu dochodzimy do psychologii. Jak wiadomo każdy, kto chce uwiarygodnić się jako autor umieszcza w swoich książkach nieprzytomne całkiem i dziwaczne uzasadnienia dla relacji pomiędzy postaciami. Obszar który wybrałem do prezentacji jest już pod tym względem bardzo wyeksploatowany i w zasadzie wszystkie współczesne i dawniejsze patologie zostały przezeń przefiltrowane. Czy to sprawiło, że czegoś istotnego się dowiedzieliśmy, albo nasze emocje zostały w jakiś sposób dostymulowane? Oczywiście, że nie. Po przeczytaniu wszystkich lektur na temat króla Filipa, Aleksandra i Olimpias, jesteśmy już wyłącznie znudzeni deprawacją, która jest w życiu tych osób obecna. Rozumiemy jednak, że wielka polityka nie powstaje w wyniku słabości i dysfunkcji, ale w wyniku siły i działań celowych, a także właściwej osłony tajemnic państwowych. Fakt czy dany król był biseksualny, a także czy miał jakieś niezdrowe relacje z matką nie ma tu żadnego znaczenia. No, ale dla pisarzy imających się takich tematów, przede wszystkim to ma znaczenie, albowiem wierzą oni, że tylko opisy dysfunkcji mogą kogokolwiek zaciekawić. A być może nawet nie to, być może opisuje się dysfunkcje po to, by nikt nawet nie przypuścił do siebie myśli, że można inaczej. Od razu powstaje bowiem grono naśladowców, którzy chcą jeszcze ciekawie opisywać różne fanaberie, a także znawstwo, określające, który opis jest najlepszy. Prowadzi to do zamulenia rynku i niewiary w to, że można inaczej. Potem zaś wprost do negacji każdej próby stworzenia innego niż zasugerowany wyżej opisu.

Najważniejszy postulat jest więc taki – należy usunąć z powieści psychologię, jest ona bowiem jednym fałszem i w przyrodzie nie występuje w zasadzie wcale.

Co z narracją? Powinna mieć charakter epizodyczny. Im więcej epizodów tym lepiej. Te zaś powinny charakteryzować się dużym nasyceniem szczegółami. Tak, jak ilustracje Pawła Zycha. Dopiero te epizody powinny tworzyć fabułę. Tak rozumiem sztukę pisania. Przykro mi jeśli kogoś zawiodłem. Nie wiem czy kiedykolwiek zrealizuję jakiś projekt w myśl wyżej opisanych zasad, ale miejmy nadzieję, że tak. Ilość bowiem tępej gadaniny, przystrojonej w okładki ze zdjęciami ze Stocka jest już na rynku tak wielka, że za chwilę osiągnie masę krytyczną. Choć mogę się mylić. Zobaczymy co będzie na naszych targach, które odbędą się w grodziskiej Mediatece w dniach 2-3 lipca. Ofertę będziemy mieli bardzo szeroką, od romansów i powieści psychologicznych, poprzez horror i sensację, po książki historyczne i polityczne. Mam nadzieję, że uda mi się też skonstruować ofertę antykwaryczną. Na razie jednak muszę odpocząć. Nie czuję się jeszcze za dobrze.

---

tagi: książki  rynek  targi  sukces  narracja 

	gabriel-maciejewski
	24 czerwca 2022 10:23

17     2514    17 zaloguj sie by polubić