Czyżby pierwowzór Nemmersdorf? Czasy się zmieniają, ale skuteczne sposoby działania pozostają bez zmian. Rywalizacja o rynki również. Co do armat - spróbuję poszukać interpretacji.

Chyba źle szukałeś symboliki. To o czym piszą to herb, zamieszczony na armacie. Nie sygnatura ludwisarza, a herb właściciela armat.

Odlanie dokładnie takich samych armat mogło mieć dwie przyczyny:

1 - były one tylko wypożyczone i musiały zostać zwrócone właścicielowi

2 - były częścią planu dezinformacji - czyli miały dostać się w ręce wroga i miała wypłynąć również informacja o tym, że car Iwan odlewa specjalnie tak samo oznakowane armaty, aby zwrócić je właścicielowi.

Stawiam na punkt 2.

Jeśli do tego dołożymy informacje z projektu Eulenspiegel, prowadzonego ówcześnie przez Hanzę wspólnie z cesarzem, wyjdzie na to, że Iwan chciał przekazać ludności Inflant oraz wojskom polsko-litewskim informację, że Hanza (przynajmniej jakaś jej część) lub Cesarz popiera jego dążenia do objęcia Inflant swoją ochroną. Dania już była mocno z Hanzą skonfliktowana, więc nie może to być ona.

Jeśli chodzi o symbol sowy, to ówcześnie wykorzystywany był chyba przez wywiad cesarski (medal pośmiertny Kochcickiego) jako swego rodzaju podpis. (Jak widać przy błaznach)

Szyukamy więc swego rodzaju herbu symbolicznego (nie rzeczywistego), którym posługiwał się ktoś z wywiadu Rzeszy lub Hanzy. Ktoś dobrze znany władcom i wojskowym ówczesnego świata. A przesłanie miało dać znać, że armaty są niemieckie - nie angielskie.

Trzeba zbadać poselstwo cesarskie do Iwana Groźnego. Powinno coś wyjaśnić.

Szukałem informacji na forach odlewniczych. Myślę, że obydwa punkty są prawdziwe, a faktem też pozostaje, że król pożyczał pieniądze na kampanię w Brandenburgii i Prusach. Cysorz nic nie dał chyba

"skąd Magnus dowiedział się jaki jest rzeczywisty cel polityki Iwana? No właśnie, tego nam nikt nie wyjaśni, a to jest temat na, pardon, szekspirowską sztukę."

Jeśli na szekspirowską, to Magnus mógł dowiedzieć od kupca weneckiego. Wenecjanie byli na dworze moskiewskim i nie tajne dla nich było, że Dania jest obszarem zainteresowania Tudorów. Henryk 8 zabiegał o duński tron, dlatego szedł na rękę Hanzie i zaniedbał własnych kupców. Od 1557 r. (2 lata po wyprawie Willoughbiego) Anglicy prowadzili ostrą wojnę handlową z imperium weneckim. Wenecjanie mieli zatem interes by osłabić angielskie interesy na Bałtyku wraz z Iwanem angielskim kolaborantem. Podrabianie herbów na armatach to skolei mogła być dezinformacja przeciwnika w interesie angielskim. Surowiec albowiem a nawet sprzęt gotowy i amunicję otrzymywał Iwan z Anglii. Fałszował herby, bo Cesarz i Hanza zabraniali i swoim kupcom i angielskim handlu z Moskwą. Handel Anglików z Moskwą był powodem sekowania/bankrutowania ich w portach Hanzy, w tym w Gdańsku. Na otwartą wojnę z Hanzą i Ferdynandem I Habsburgiem Anglicy nie mogli sobie pozwolić bo handel z Moskwą dawał im tańszy takielunek, niezbędny do wojny morskiej z Filipem II Habsburgiem, która zaczęła się po egzekucji katolickiej eks-królowej Anglii Marii I Tudorowej (1558). 

To trochę nie na temat, za co przepraszam, ale gdy przeczytałem o odlewaniu identycznych rosyjskich dział, z identycznymi symbolami, etc., stanął mi przed oczami obraz rozrzuconych po całej Wielkiej Brytanii i eksponowanych z dumą dział sewastopolskich, trofeów z wojny krymskiej. Kiedyś były ich setki (Brytyjczycy rozstawiali je nawet w koloniach i w królestwie Sardynii), ale większość przetopiono, szczególnie na potrzeby wojen światowych... za to po wszystkim w miejsce wielu przetopionych postawiono kopie, jak to działo w Huntingdon, odlane w latach dziewięćdziesiątych:

Potrzeby materiałowe swoje, ale propaganda jest ważniejsza.

Cos  genialnego ten wpis,  Panie Gabrielu...

... naprawde  wlosy staja deba,  jakzesz  zafalszowana  jest tamta historia  !!!

Wprost  nieprawdopodobne  !!!

Dzieki za przeogromnie ciekawy i wazny temat... dopiero teraz zaczyna sie to ze soba spinac... tj.  to co bylo kiedys z tym co "odgrywane" jest na naszych oczach.

Ok. Szukamy dalej: Fuggerowie rozumieją heraldykę niemiecką. Iwan Piereswietow może być ich faktorem. Pochodził z Litwy (SIC!) Walczył na Węgrzech w wojskach Ferdynanda. Nagle wypłynął w Moskwie podsuwając Iwanowi Rurykiewiczowi reformę administracji i wojska i stworzenie opriczniny. Naprowadza Iwana na niespodziewane zyski z grabieży Cerkwi i moskiewskiej arystorkacji, po to by stał się partnerem dla Tudorów sojuszników Fuggerów w rywalizacji z Hanzą. Symbolika wilka, dwóch dziewoj zamienionych w sokoły może pochodzić od nich, ale jest też znakiem ich niejawnego sojuszu z Anglikami. Żeby utrzymać się na kursie i w relacji do Tudorów i Fuggerów Iwan musi odtworzyć sprzęt sponsorowany przez nich z tą właśnie symboliką, bo jest czytelna dla inżynierów-artylerzystów sprowadzanych z Niemiec a również po wtajemniczenu dla angielskich.  

Te tutejsze krymskie to bardzo marnie przy tych dzi[e/a]łach wyglądają.

To prawda, mieli ludzie fantazję kiedyś ;)

Aha. Czyli to prostsze niż na pierwszy rzut oka. Trzeba wracać do źródeł, ad fontium. Dzięki.

Ten Wołkow pisze tak:
Na początku XVI wieku. za Wasilija III w Moskwie pracowali odlewnicy armat z Niemiec, Włoch i Szkocji. W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XVI wieku w stolicy Rosji odlewał puszki zagraniczny mistrz Kaspar („Kaszpir Ganusow”, Кашпир Ганусов), o którym wiadomo, że był nauczycielem Andrieja Czochowa (Андрей Чохов). Zrobił co najmniej 10 sztuk broni artyleryjskiej, w tym „Ostrą Pannę” (Острая панна), odpowiednik niemieckiego działa „Sharfe Metse”. Ramię w ramię z obcokrajowcami pracowali rosyjscy mistrzowie: Bułgak Naugorodow, Kondratyj Michajłow, Bogdan Piatoj, Ignatyj, Doroga Bołotow, Stiepan Pietro, Siemion Dubinin, Perwoj Kuźmin, Login Żicharjew (Булгак Наугородов, Кондратий Михайлов, Богдан Пятой, Игнатий, Дорога Болотов, Степан Петров, Семен Дубинин, Первой Кузьмин, Логин Жихарев) i innymi poprzednikami oraz współcześnie z Chochowem. 

Po raz pierwszy imię tego genialnego mistrza można znaleźć w odlewanych inskrypcjach na lufach dział z lat siedemdziesiątych XVI wieku, z wyjaśnieniem: „Zrobił Ondrej Chochow uczeń Kaszpirowa” („делал Кашпиров ученик Ондрей Чохов”). 
Odlał kilkadziesiąt dział i moździerzy, z których część — o nazwach „Lis” (Лисица), „Troilos” (Троил), „Jednorożec/Inrog” (Инрог), „Aspid” (Аспид), „Car Achilles” (Царь Ахиллес), czterdziestotonowa „Armata carska”/„Car-puszka” (Царь-пушка), „ognista” piszczel „Egup” (Егуп), „Armata wielolufowa"/„Stospustowa armata” (Стоствольная пушка), niszcząca mury/taranująca armata „Słowik” (Соловей), seria moździerzy/mortyrów „Wilk” (Волк) itp. — stała się arcydziełami odlewnictwa. 
Wiadomo, że pod przywództwem Chochowa, nad piszczelem „car Achilles” pracowało około 60 osób. Ostatnim z ocalałych do naszych czasów dzieł wielkiego puszkarza był wykonany przez niego w 1629 roku mosiężny piszchal pułkowy. Działa Andrieja Czochowa okazały się bardzo trwałe, wiele z nich było używanych nawet podczas wojny północnej w latach 1700—1721.

"Na otwartą wojnę z Hanzą i Ferdynandem I Habsburgiem Anglicy nie mogli sobie pozwolić"

Moze  nie otwarta ale dlugotrwala i skuteczna:

do 1540 roku handlarze angielscy maja gorsze kondycje zakupu plotna w Stahlhofie ( Londyn) niz hanzeaci (1 do 6 na korzysc hanzy) co skutkuje w tymze roku zakazem eksportu towarow z Anglii (Henryk VIII), jednakze hanza uzyskuje interwencje dyplomatyczna cesarza- co skutkuje zaniechaniem zakazu.

Konflikt powraca w 1552 roku- (Edward VI)  zada przedlozenia przez hanze wszystkich dokumentow dotyczacych przywilejow w Anglii.

Krolowa Maria I powraca do zakazu eksportu przez hanze angielskich towarow - w tym wypadku nie pomaga pisemna interwencja krola Hiszpani Filipa, ani protesty niemieckich stanow. Hanza decyduje sie na dzialania odwetowe w formie zatrzymania handlu z Anglia hazeatyckich kupcow oraz wywozu towarow z Anglii do Francji, Hiszpanii, Portugalii, Danii, Norwegii,Szkocji, Niederlandow tylko pod przysiega , ze nie sa to towary angielskie. Po roku czasu krolowa Maria sie poddaje i otwiera Stahlhof ze sarymi przywilejami.

Jednakze juz w 1557 roku zaostrzenie sytuacji w wyniku ktorej zakaz handlu angielskich kupcow w hanzeatyckich portach oraz zakaz importu przez hanze nastepujacych towarow: plotno, welna, cyna, olow.

Maria w reakcji podnosi clo na wszystkie eks oraz importy. Smierc Marii w  1558r. nie zmienia nastawienia jej nastepczyni Elzbiety do problemu.

Prosba glownego prokury hanzy Sudermanna do cesarza i stanow niemieckich do zamkniecia granic cesarstwa niemieckiego do handlu z Anglia. Straty z brakujacego handlu plotnem sa odczuwalne do hanzy.

1560 rok: pomimo wstawiennictwa cesarza (Empfelungsschreiben) i krola Hiszpanii Anglia znosi przywileje hanzy w Stahlhof, co oznacza olbrzymie podniesienie kosztow im oraz eksportu hanzy w Anglii.

1563 r. maksymalna ilosc eksportowanego poprzez hanzeatycki Stahlhof plotna ( tlumaczenie : nieostrzyzonych arkuszy plotna ?) nie moze przekroczyc 5 tys. sztuk z gwarancja , ze nie bedzie dostarczana do Hiszpanii .

1564r. w wyniku napiec Anglii z Hiszpania utrata mozliwosci sprzedazy plotna w Antwerpii oraz pozostalych portach Holandii- dlatego otwarcie rynkow w Emden (1564) oraz pozniej w hanzeatyckim ! Hamburgu(1567), co wywoluje protesty i skargi Sudermanna (prokury Hanzy). W efekcie wychodzi dekret cesarza z nakazem wycofania przywilejow dla Anglikow w tych miastach. Najprawdopodobniej do 1578r te miasta nie stosuja sie do tego zakazu.

1578 r. zjazd miast hanzy na ktorym ostateczny zakaz dla miast Emden i Hamburg udostepniania Anglikom skladow, oraz dodatkowe nalozenie cla w wysokosci 7,5% - co z kolei skutkuje propozycja Anglii do wyofania nalozonego na hanzeatow cla.

1579 r. Sudermann negocjuje te propozycje pisemnie i ustnie z T. Winton, F. Welsingham, D.Roger, jedoczesnie radzi w tym czasie wstrzymanie handlu z Anglikami oraz wywarcia presji na Emden. Pomimo tego Emden nie podejmuje decyzji przeciw Anglikom - tlumaczac to , ze nie posiadaja oni ani monopolu ani specjalnych przywilejow.

1580 r. Sudermann inteweniuje na cesarskim dworze w Pradze, po czym na posiedzeniu Reichstagu w tymze roku obiecuje w zamian za wsparcie cesarza pomoc przeciw Turkom.

Pomimo tego miasta te nie ulegaja zaleceniom cesarza, w wyniku czego w 1584 r. Sudermann z wlasnej inicjatywy dorecza skarbnikowi krolowej Anglii analize, w ktorej stwierdza, ze dla obu stron wynikaja korzysci z wyofania sie Anglikow z Emden i Hamburga, czego nie podziela sekretarz ( rowniez) krolowej Walsingham.

Ostatecznie Anglia zgadza sie na wywoz plotna przez hanze na poziomie roku 1578- tzn w wysokosci okolo 15 tys. sztuk plotna rocznie w zamian za pozostanie Anglikow w Hamburgu.

1587-88 dodatkowo Anglicy otwieraja soja filile w Stade.

Szacowane straty hanzy przez zniesienie przywilejow przez Anglie - 1,2 Milionow  Guldenow

Car-puszka

Jeszcze to:

PRZEDMOWA

Wśród zagranicznych materiałów służących wyjaśnieniu historii Rosji, oprócz tego typu kompozycji i oficjalnych dokumentów, znajdują się także wiadomości prywatne, które jednak nie mają na tyle obszernego tomu, aby można je było dodać do pierwszych — źródło, jak wiemy na pewno, jest bardzo obfite, ale nadal prawie całkowicie nienaruszone. Takie są na przykład specjalne opisy bitew, które miały miejsce w naszej ojczyźnie, a także tych bitew, w których Rosjanie schodzili się z cudzoziemcami w ich posiadłościach; ponadto osobne informacje o przyjęciu ambasadorów Rosji za granicą i ambasadorów zagranicznych w Rosji; zapowiedzi wydarzeń naturalnych i politycznych, które niepokoiły nasze państwo w różnych okresach, takich jak: trzęsienia ziemi, wewnętrzne niepokoje, śmierć królów i wstąpienie na tron ​​ich spadkobierców itp. Te wiadomości są zwykle krótkie, nie zawsze i nie do końca wiarygodne, ponieważ cudzoziemcy najczęściej przekazują wydarzenia, które widzieli, nie rozumiejąc ich prawdziwego znaczenia i często porwani przez tajemniczą lub oczywistą wrogość do nas; mimo że mają one swoje znaczenie jako świadectwa współczesnych i często naocznych świadków, co w wielu przypadkach można zweryfikować na podstawie innych zabytków, zagranicznych, a zwłaszcza krajowych. I tak, stawiając sobie za cel przekazanie opinii publicznej zagranicznych materiałów dotyczących Rosji, uważamy się za uprawnionych do umieszczenia tutaj również tego ciekawego źródła.

Zaproponowana wiadomość o oblężeniu miasta Wenden, które miało miejsce w 1578 r. w czasie wojny prowadzonej przez Iwana Groźnego z Inflantami, oprócz swojego historycznego zainteresowania, zasługuje również na uwagę z dołączonych do niej obrazów: urzędnika Klobukowa, jednego bojara w rosyjskim stroju ceremonialnym i drugiego w wojskowej zbroi.; tutaj też, na stronie tytułowej, przedstawiony jest Rosjanin przywiązany do armaty i zabity przez wroga: jeśli oryginał nie mówi konkretnie, że jeden z naszych pojmanych dowódców został stracony w ten sposób, moglibyśmy pomyśleć, że ten obraz wskazuje ci dzielni strzelcy armii moskiewskiej, którzy według Heydensteina, nie chcąc poddać się wrogom, powiesili się na armatach (zob. Reinoldi Heidensteinii, Secretarii Regii, de bello Moscovitico, quod Stephanus. Rex Poloniae, gessit, commentariorum liber I ). Jeśli chodzi o broszurę zagraniczną, z której korzystaliśmy w niniejszej sprawie, została ona napisana w języku niemieckim; wydana w 1579 r. i wydrukowana w Norymberdze, w formacie quatro [w ćwiartce], na 4 arkuszach. Kopia tej broszury, którą mamy w rękach, znajduje się w bibliotece Cesarskiego Uniwersytetu Moskiewskiego.

K. M. Obolensky

Klęska Moskali i oblężenie miasta Wenden

Krótki i dokładny opis niedawnego oblężenia wspaniałego i wielkiego handlowego miasta Wenden w Inflantach [Liwonii], a mianowicie: jak ścisnął go Moskal z 28-tysięczną armią, doprowadził do skrajności ciągłym ostrzałem, a nawet strzelił do ataku, ale w końcu 23 tego ostatniego minionego września o godzinie pierwszej po południu został uwolniony przez Szwedów i Polaków, a gdy zaskoczyli Moskali, radośnie ich zaatakowali, kilka tysięcy z nich, w tym książąt, bojarów i innych szlachciców, zabili i schwytali w niewolę, zdobyli całą broń, zapasy i amunicję, kosztujące dużo pieniędzy, dzielnie utrzymywali za sobą pole bitwy i ostatki nieprzyjaciela z wielką odwagą pognali do ucieczki.

Z dokładną liczbą i nazwiskami moskiewskich książąt, bojarów i szlachciców, którzy zostali zabici i wzięci do niewoli, a także broń.

Obraz, w jakiej zbroi wojskowej i z jaką bronią moskiewscy książęta i bojarzy idą na wojnę.

MDLXXIX

(Psalm 119). (Patrz Psalm 119, w. 137) Jesteś sprawiedliwy. Panie i władaj, osądzaj swoje. [2]

Andriej Klobukow, szlachetny urzędnik moskiewski, teraz również wzięty do niewoli.

Oblężenie Wenden

[3] Każdy wie, jakiego nieludzkiego okrucieństwa, jakich nieszczęść i smutków doświadczyły jeszcze niedawno od moskiewskiego tyrana miasta, twierdze i wioski, które on podbił do swego strasznego panowania, ale przede wszystkim, niestety, jest to oczywiste, jako obrzydliwy wróg rok temu, postępował w Inflantach [Liwonii], nie tylko niszcząc fortece, miasta i zamki w tym kraju, ale nawet nie godząc się nikogo oszczędzić, jak nieludzko i nisko przejawiał swój tyraniczny Gniew, bez żadnej różnicy nad dowódcami, nad szlachetnymi osobami, nad znakomitymi wojownikami, nad osobami duchowymi, kobietami i dziewicami, nawet nad małymi niewinnymi dziećmi, każąc ich siekać na kawałki, ćwiartować, wbijać na włócznie, rozdzierać końmi, zrywać z nich skórę, a także torturować w inne straszny sposób i gwałcić kobiety i Dziewice. Popełniwszy te wszystkie niezliczone nieszczęścia, ośmielił się teraz, z armią 28.000 ludzi, oblegać zamek i fortecę Kiszcze [? — Кистцы] w Inflantach, gdzie było tylko 1500 żołnierzy, a następnie także duże i słynne miasto handlowe Wenden, i zgodnie ze swoim strasznym zwyczajem rozpoczął je nieustannie bombardować, ranić go ostrzałem i innymi wrogimi działaniami, w szczególności doprowadził to miasto do takiej skrajności swoimi ogromnymi armatami, że zniszczył i zrównał z ziemią kamienny mur, zaczynając od Massawskoj Baszty [Массавской башни] do bastionu, a gdyby pomoc nie nadeszła (jak zostanie powiedziane poniżej), to (według jeńców i obywateli, jak to później przyznawali, sądząc po ludzkim zrozumieniu), miasto by nie przetrwało.

W takich okolicznościach jednoczą się w dobrym porządku i z życzliwością pana wojewody Nowochorckiego [Новохорцкий] i pana Kafii [? Kafia — Кафиа], z trzytysięczną armią króla Polski, także pana Hansa Wachmistrza [Ганс Вахтмистр] i pana Heinricha von Endena [Генрих фон Енден], z armią króla Szwecji i na chwałę Bożą, 23 września 78 roku, we wtorek o godzinie pierwszej po południu niespodziewanie i wesoło atakuje wroga. Pośpiesznie wpadli do okopów wykopanych przed Wenden i chociaż pan Wachmistrz i pan von Enden, który otworzył atak, zostali odepchnięci przez dużą armię Moskali, jednak ich drugi atak zjednoczonymi siłami zakończył się sukcesem: połączyli swoje szeregi, zabili ponad 6000 ludzi, położyli na miejscu kilku książąt i bojarów z najlepszymi strzelcami, wielu z nich wzięto do niewoli, najszlachetniejszego Moskiewskiego wojewodę powieszono na największej armacie zwanej Wilkiem i natychmiast go zabili, wzięli jako łup 24 duże armaty i zdobyli cały prowiant i amunicję, którą Imperator wozi ze sobą na wojnie, a reszta armii została zmuszona do ucieczki i całkowicie strącona z pola bitwy, ponadto wraz z innymi uciekł i namiestnik Moskwy Chokca [Chokcza, Hokcza? — Хокца] (?). [4] 

Oczywiście jest to kwestia raczej Boga niż człowieka, przy tak małej liczbie ludzi, aby pokonać tak wiele tysięcy, zmusić ich do ucieczki i zabrać jako łup uzbrojenie, prowiant i amunicję, co kosztuje dużo pieniędzy.

Po osiągnięciu tak chwalebnego zwycięstwa nad tym okrutnym wrogiem, wojewoda ofiarował królowi szwedzkiemu połowę dział i wszystko, co zdobyto w bitwie, ale Jego Królewska Mość odmówił i przeciwnie, odpowiedział bez ogródek: „Bóg to uczynił”, po czym ogłoszono mu, że jeśli on chce podarować mu kolejną rzecz swojego zięcia, wtedy ma do tego pełne prawo. Następnie król zamierza udać się do Rewla, jednak później zdecydował się wrócić do swojej armii, która zajęła przed Wendenem moskiewski obóz i okopy, i tym samym działać wspólnie, dalej nękać okrutnego wroga i dawać mu odpór.

Chwała i cześć wszechmogącemu i miłosiernemu Bogu, który bez wątpienia, jak miłosierny Ojciec, zesłał za to zwycięstwo swoje miłosierdzie, błogosławieństwo, siłę i świętych swoich Aniołów, aby tak strasznego wroga przynajmniej w jakiś sposób osłabić i miłosiernie uratować wiele lamentujących i złamanych serc od straszliwej męki, jakiej poddaje on nieszczęsnych pokonanych.

Zliczenie moskiewskich książąt, którzy zginęli w bitwie.

Książę Fiodor Szeremietiew [Князь Федор Шереметев].
Książę Iwan Oblockij, namiestnik Obdorski, zabity na wielkiej armacie zwanej Wilkiem [Князь Иван Облоцкий, наместник 
Książę Wasilij Sickij [Князь Василий Сицкий].
Książę Michajło Obolenskij [Князь Михайло Оболенский].
Książę Andrej Paleckij [Князь Андрей Палецкий].
Książę Nikifor Zeperukow [Князь Никифор Зеперуков].
Książę Wasilij Woroncow [Князь Василий Воронцов].
Bojarin Daniło Saltykow [Боярин Данило Салтыков].

Moskiewscy książęta, bojarzy i inni szlachcice wzięci do niewoli.

Książę Piotr Iwanowicz Chworostinin [Князь Петр Иванович Хворостинин].
Książę Piotr Iwanowicz Tatew [Князь Петр Иванович Татев].
Książę Michajło Fiodorowicz [Князь Михайло Федорович].
Książę Semen Obolenskij [Князь Семен Оболенский].
Andrej Klobukow [Андрей Клобуков], najwybitniejszy urzędnik wojskowy Moskwy.

Jurij Kochanskij [Юрий Коханский], Zoltan Сhicheioutz, Petr Tjufjakin [Петр Тюфякин (Тhephinikou)], Fiodor Kolyczow [Федор Колычов].

[5]

Wizerunek księcia moskiewskiego w pełnym stroju.


Wyliczenie 24 dział zabranych podczas tej klęski Moskwiczów.

3 duże mortyry [moździerze], z których miotają ogromne bomby kamienne i żeliwne, zwane Murczinkwicz [Мурцинквиц].
1 duże działo zwane Wilkiem [Волк], na którym powieszono i zabito wojewodę moskiewskiego, jak wyjaśniono powyżej.
2 duże armaty, które Moskale nazywają dziewkami [Девками, a Heidenstein po łacinie: pannami], używane do ataków i burzenia murów.
1 duże działo zwane Kopczyk [Копчик — Coccyx, Kość ogonowa/guziczna, tyłek, ogonek].
1 duże działo zwane Jastrzębiem [Ястреб].
9 armat, półtornych (Pultoray) [długich, wielkości jeden i pół, czyli półtora] lub polnych żmij.
4 długie armaty zwane wężami [żmijami/smokami] oblężniczymi.
3 niezwykle długie żelazne wężownice [? — змеевик to wężownik/szpula/cewka ale pewnie chodzi o jakąś gadzinę]. [6]

Należy zaznaczyć, że na kilka dni przed atakiem na Moskali wysłali oni nazad (być może dzięki szczególnej opatrzności Bożej) wraz z ośmiotysięczną armią nie tylko niezwykle dużą, ale nawet największą armatę, zwaną Niedźwiedziem [Медведем], przypuszczając, że kiedy zdobędą i zajmą szlachetne miasto Wenden (które zapewne już uważali za swoje), to w ich pośpiesznej kampanii na Treiden [Трейден] i Dyjament [Дюнамюнд/Dynamunt] przyniesie im to pewną ulgę, a tym samym zajmą całą ziemię, co, jednak Wszechmocny Bóg, zgodnie ze swoją miłosierną i cudowną wolą oraz ze swego ojcowskiego współczucia, ułożył, jak już wspomniano, znacznie inaczej: niech będzie jemu chwała i cześć na wieki wieków, amen!
 

Wydrukowano w Norymberdze przez Leonarda Geislera.

(tłum. M. A. Obolensky)
Tekst skopiowany z publikacji: Klęska Moskali i oblężenie Venden w 1579 r. // Odczyty w Imperialnym Towarzystwie Historii i Starożytności Rosji, księga 2. 1847

© tekst - M. A. Obolensky 1847
© wersja online - thietmar. 2003
© projekt - A. Voitekhovich 2001 
© CHOIDR. 1847

http://vostlit.narod.ru/Texts/Dokumenty/Livonia/Venden1578/text.htm

Plus.

To nie miało żadnego znaczenia dla przedstawionej przez Ciebie układanki, ale uruchomiło moje gmeranie i zainspirowało do przetłumaczenia kilku tekstów. I zeszło mi do rana. Tak, czy siak, uważam, że warto było to zrobić.
Armaty są zjawiskowe, same w sobie, i to jest zupełnie nowa furtka, za którą pewnie czeka masa historii; kosztowały krocie, po ich stracie car kazał zrobić nowe, że niby stać go najpierw uszyć jakiś szemrany projekt, wytoczyć działa w pole, porzucić je tam i odlać nowe (natychmiast z własnych zasobów z wielką lichwą powetować potrafi — doskonały opis). Tak zrozumiałem te propagandowe opisy (nie mam na myśli propagandy jako przekłamań — ino świadectwo). Bez wcześniejszego ożenku Marii Władimirowny z Dantyszkiem Magnusem, chyba car by się nie porwał na taką akcję. A tu, skoro już jesteśmy rodziną, może kalkulował, że wszystko przebiegnie miło, gładko i przyjemnie. Nie mam o tym pojęcia, to tylko moje spekulacje. No i się przeliczył. Postępował bestialsko (opis metod działania i nazwiska wskazują na Ukraińców i bardzo współcześnie mi się kojarzą), więc nastawiony był tylko na szybką wygraną i terror (jak Sowieci po wojnie w granicach PRL, także rękami Kiszczaków itp.) Ktoś go chyba więc albo wynajął do roboty, albo podpuścił. Co on miał i dla kogo załatwić, to możemy, dzięki Tobie, chyba się domyśleć. 
 

Super  !!!

Może jeden typ edukacji przechodzili?