Dziś w Krakowie leje to nastraja do wspomnień i refleksji, dodatkowo, miałem obowiązek i ochotę uczestnictwa we Mszy Świętej w pewnej intencji , w bazylice franciszkanów. Wychodząc, z niezmiennym od zawsze  zachwytem pożegnałem witrarze Mistrza Wyspiańskiego. Idąc przez placyk przed słynnym adresem Frańciszkańska 2 pomyślalem o rozmowie, którą odbyłem przy pierwszym naszym spotkaniu ze śp. Andrzejem Pityńskim w NY na impezie zorganizowanej przez Polish & Slavic Bank. On z pewnym wyrzutem zapytał - dlaczego w Krakowie jest taki niezrozumiały opór przed upamiętnianiem wielkich i zasłużonych osób - przecież on (AP) miał już w głowie a  nawent na kartonach projekt pomnika takiej osoby i nawet wybrane miejsce ... właśnie kawałek tego placyka, po którym dreptałem. O kogo chodziło? ano, o osobę, na którą barczo często się powołujemy chcąc podkreślić własne, jakże szlachetne cnoty - prawdomówność, krótko - prawość. Tak jest ! - to Zawisza Czarny, świetlana postać naszej, polskiej przeszłości. Nie tylko bardzo sprawny rycerz ale też mąż stanu, doskonały dyplomata. To on, jako delegat na soborze a Konstancji (1414-1418) był obrońcą sprawy i osoby Jana Husa ale również jak sam powiedział "gębą i ręką" uzyskał od Ojca Świętego Marcina V potępienie dla paszkwilu napisanego przez szkopa Jana Falkenberga oszczerczego wobec króla Jagiełły i Polaków. Paszkwil ten był zatytuowany (posłuchajcie!) - "Satyra przeciw herezji i innym nikczemnoścom Polaków i ich króla Jagiełły" ... zawsze, z tymi szkopami mamy problem.

Zawisza Czarny był wielkim rycerzem ale rycerskiej śmierci nie miał. W 1428 r. uczestniczył w wyprawie na Turków i w bitwie pod Golubaczem dostał się do niewoli. Za przyczyną fatalnego dowodzenia przez księcia luksemburskiego doszło do konieczności odwrotu. Zawisza Czarny dostał możliwość bezpiecznej, osłanianej ucieczki - zrezygnował, sam osłaniał odwrót oddziałów, którymi dowodził płacąc za to dostaniem sie do tureckiej niewoli. Zawisza był znany a więc stanowił dla Turków gwarancję dużego okupu. Podobno, dwóch janczarów kłócąc się między sobą o pierwszenństwo otrzymania tego okupu w szale tej kłótni jataganami ucieli Zawiszy Czarnemu głowę, w strachu przed karą poćwiartowali ciało a szcżątki ukryli. Pogrzeb Zawiszy Czarnego nie był możliwy, dlatego symboliczna ceremonia pogrzebowa odbyła się w listopadzie 1428 roku w kościele Franciszkanów, w Krakowie, w miejscu gdzie rano z parasolem dreptałem.

Potomkowie Zawiszy Czarnego żyli w jego siedzibie , w Piaskowej Skale. Najsłynniejsi z nich to: hetman Stanisław Koniecpolski, jakże kontrowersyjny Bogusław Radziwiłł ale i mój ulubieniec - wspaniały jeżdziec, olimpijczyk, Obrońca Ojczyzny - Pan major Henryk "Hubal" Dobrzańiski. Jutro jadę do Piaskowej Skały ! (mam blisko) posłuchać odgłosu kroków ww. na salach i korytarzach tamtejszego zamku.

Na zakończenie, wiele lat temu miałem przyjemność i przywilej poznać kolejną osobę związaną z Zawiszą Czarnym - kol. Mariusza Chilińskiego z Białegostoku, który na harcerskim jachcie "Zawisza Czarny" opływał Przyladek Horn czterokrotnie!!! i opisał te wyczyny w swojej ciekawej książce.

Zawisza Czarny - Polak.