Mam na myśli literaturę fińską XX wieku, a konkretniej życie, twórczość i przygody autora powieści „Egipcjanin Sinuhe”, o którym już kiedyś pisałem.

Jak to często mówią autorzy wybitniejsi ode mnie w literaturze fińskiej XX wieku ogniskują się, niczym w soczewce, wszystkie literackie patologie tego świata. Przede wszystkim był tam wyraźny konflikt pomiędzy lewicą i prawicą, wynikający ze stałego nacisku Moskwy, która nie myślała odpuszczać i stale wywierała wpływ na Finlandię, dawną carską kolonię, a czyniła to także poprzez tak zwane salony literackie. Było to tanie, łatwe w obsłudze i skuteczne. Najważniejszym salonem literackim w Helsinkach było 47 metrowe mieszkanie niejakiej Minny Craucher patologicznej złodziejki i oszustki, która udawała femme fatale, przebierała się w jakieś dziwne łachy i odstawiała przed młodymi literatami piękność ze wschodu. Dla Finów, którzy żyją jak żyją i mają taki klimat, jaki mają, miało to być może pewien walor. My patrzymy na te wyczyny z niedowierzaniem. Szczególnie, że ta cała Minna była mniej więcej tak seksowna jak posłanka Filiks po kilku głębszych. Zarządzał nią z tylnego siedzenia jej rosyjski kierowca udający księcia, który cudem wydostał się z rewolucji. Czyli jest to pewien schemat, powtórzony po starej brytyjskiej operacji we Francji z udziałem Julesa Bonnot, byłego kierowcy sir Arthura Conan Doyle’a  a potem przywrócony w naszych czasach, w przypadku Wałęsy. Nihil novi sub sole.

Można dodać jeszcze jedno podobieństwo, mniej rzucające się w oczy. Jak ktoś uważnie czytał Mackiewicza, tego starszego, ten zapamiętał anegdotę i sprzedawcy powierzchni reklamowych w „Słowie” wileńskim, który okazał się być szpionem. No więc Minna też sprzedawała powierzchnie reklamową dla literackiego pisma, gdzie debiutowali młodzi, wrażliwi autorzy, pragnący rozprawić się ze złem tego świata. W zasadzie nie sprzedawała, ale dokonywała seksualnych i w ogóle aferalnych wymuszeń. Pismo było rzecz jasna lewicowe i reprezentowało grupę młodych autorów, którzy określali się mianem „niosących płomień”. Jak wszyscy się tu już dobrze zorientowali, numery te są powtarzane co 30 lat, i za każdym razem Moskwa liczy, że nikt się nie połapie. Jeśli żyjemy w realnym komunizmie, jest na to szansa, bo mało kto przeżywa 30 lat dorosłego życia, a jak nawet przeżyje to jest w ostatnim stadium alkoholizmu i niczego nie pamięta. No, ale my, na razie, mamy to szczęście, że żyjemy bez takiej opresji.

Minna, nasza bohaterka, kiedy już przygotowała młodzież fińską o poglądach lewicowych do odegrania roli ofiary, przesunięta została na odcinek faszystowski, czyli zaczęła sympatyzować z organizacją o nazwie Ruch Lapua, która była ponoć faszystowska, a na pewno oburzona działalnością komunistów w Finlandii. Padło tu wczoraj pytanie – jaki interes miała Moskwa w tym, by likwidować Aldo Moro, który chciał dopuścić do rządów komunistów we Włoszech. Jest to pytanie obraźliwe moim zdaniem i degradujące interlokutorów. Niektórzy jednak tego nie widzą, ale dobrze to można rozpoznać analizując sytuację w Finlandii przed Wojną Zimową. No taki był ten interes, że Moskwa nie dogaduje się z nikim w sprawie współrządzenia, szczególnie zaś z chrześcijańskimi demokratami, ale chce rządzić samodzielnie. Najpierw więc kreuje się grupę wrażliwców, którzy piszą szarpiące duszę teksty i „niosą płomień”, następnie kreuje organizację, która chce zwalczać faszyzm, a na koniec i tę organizację i tych autorów rzuca się na pożarcie faszystom. Ci zaś są też już odpowiednio przygotowani, mają stosowne ilości broni i gwarancje uwolnienia od odpowiedzialności. W krytycznym momencie w cały ten chaos wkracza braterska armia czerwona i wsadza do więzień wszystkich, którzy nie są jej certyfikowanymi agentami. Część w tych więzieniach zabija, a część biciem i różnymi demonstracjami skłania do współpracy. Potem kreuje z nich opozycję demokratyczną. Tak, jak to miało miejsce w Polsce po roku 1990. W Finlandii to się nie udało, bo jak napisał Hipolit Milewski cytując jakiegoś rosyjskiego polityka – te Finlandczyki to zimne głowy. No i trzeba było zaaranżować prawdziwą wojnę, licząc, że ona będzie zwycięska.

Resztę tej historii wszyscy już znają. Nas interesuje dziś życie literackie. Mikka Walatri, jak się okazało najważniejszych członek owej grupy „niosących płomień”, zorientował się szybko co się święci i uciekł z salonu Minny, a potem napisał powieść pod tytułem „Wielka iluzja”, gdzie rozprawiał się, ale nie wiem jak do końca, z życiem tak zwanej bohemy. Szkoda, że tylko w Finlandii, a nie gdzie indziej, bo mielibyśmy  pewne rozeznanie także w naszych, lokalnych sprawach. Na razie nie mamy i musimy wierzyć w poetów, pisarzy, niezależnych artystów i temu podobne brednie. Działające właśnie dzięki złudzeniu wolności, jaką dale sztuka.

Jak wszyscy pamiętają, powieść „Egipcjanin Sinuhe” nie jest książką o Egipcie, ale książką o tym, że Moskwa podbija i niszczy wszystko, co znajduje się między strefą wolnego i prosperującego świata, a jej granicami. Niszczy w dosłownym znaczeniu, a wojnę z tą Moskwą, czyli Hetytami, poprzedzają najazdy ludu Habiru. Wolność zaś, choć iluzoryczna, uosabiana jest przez Egipt Echnatona. I dziwne jest doprawdy to, że do dziś nikt Waltariego nie oskarżył o antysemityzm. Może dlatego, że ta książka jest po prostu za dobra.

Na jedno chciałem jeszcze zwrócić uwagę. W czasach prawdziwych, poważnych reżimów, nie wymagano może od pisarzy, żeby byli jakoś szczególnie przenikliwi, ale wymagano od nich umiejętności pisania, formułowania myśli i konsekwencji w prowadzeniu narracji. Było to naturalne, tak jak naturalne było wymaganie, by każdy żołnierz w konnej armii Budionnego umiał jeździć konno, a każdy hitlerowski grenadier potrafił odbezpieczyć granat i rzucić go możliwie najdalej od siebie. Dziś tych podstawowych wymagań nikt pisarzom nie stawia. Dlaczego? Albowiem nastąpiło pewne tąpnięcie, które można też nazwać demaskacją. Oto okazało się, że pisarze, przez te wymuszenia w sprzedaży reklam, których dokonują różne współczesne femme fatale, są całkiem nieźle ustawieni i mają większe metraże niż 47 metrów, gdzieś w kamienicy bez wygód, w centrum Helsinek. A  skoro tak, to nie ma potrzeby szukać po mieście jakichś nołnejmów, którzy fajnie gadają i coś tam kiedyś napisali. Można w salonie Minny usadzić swoich i też będzie dobrze. Nie ma znaczenia czy coś piszą czy nie, bo książkę zawsze można zamówić u ghostwritera. Istotne, żeby taki jeden z drugim wygłaszał odpowiednie kwestie w odpowiednich momentach. Oburzał się, albo śmiał i szydził kiedy trzeba. Resztę załatwi za niego zaplecze. Może też robić jakieś prowokacje, pokazać dupę, na przykład, albo chodzić w koszulce z ośmioma gwiazdkami. To zależy od okoliczności. Ludzi, w dobie mediów elektronicznych, łatwo da się przekonać, że to geniusz, albowiem interesuje ich tylko jedno – możliwość podniecania się w grupie. Co będzie powodem takiej ekscytacji nie ma znaczenia.

Kłopot tylko w tym, że nie wiadomo co na to wszystko powie towarzysz Stalin. On bowiem oczekuje, że agentura wyhoduje tu dorodne kuraki przeznaczone na rzeź, które ułatwią, tak jak tylekroć wcześniej, przejęcie władzy przez certyfikowanych agentów Moskwy. Te nasze kuraki zaś najwyraźniej szykują się do dłuższego rządzenia i jeszcze dłuższego życia. I w tym siostry i bracia, w tej okoliczności dostrzegam pewną nadzieję.

Na koniec najlepsze. Minnę Craucher zabił ten facet https://fi.wikipedia.org/wiki/Olavi_Runolinna , który spokojnie dożył roku 1971. Jak myślicie, kto go wynajął? Pewnie Amerykanie, bo po wojnie był szefem fińskich zielonoświątkowców, a wiadomo, jak to jest z tymi protestanckimi destynacjami. Tak to pewnie zinterpretują niektórzy. No, ale my się akurat tym nie musimy przejmować.

Na dziś to tyle. Proszę wszystkich, którzy mają taką możliwość o pomoc dla Saszy i Ani

https://zrzutka.pl/fymhrt?utm_medium=mail&utm_source=postmark&utm_campaign=payment_notification

No i pamiętajcie o naszych nowościach

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/indie-w-plomieniach/

 

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/szkola-nawigatorow-nr-1-cudem-odzyskane-30-egzemplarzy/

---

tagi: komuniści  literatura  prowokacje  finlandia  faszyści  salon 

	gabriel-maciejewski
	13 stycznia 2025 10:39

47     2468    14 zaloguj sie by polubić