Zacznę od tego, że nie widziałem filmu Ridleya Scotta i nie zamierzam go oglądać. A teraz do rzeczy. Tak zwany geniusz, czy to wojskowy czy jakiś inny ma pewne składowe. Najważniejszą z nich jest budżet, a drugą z kolei rozpoznanie okoliczności. Dopiero na trzecim miejscu znajdują się te wychwalane przez wszystkich i ćwiczone przez wielu, zalety osobiste. Ludziom prostodusznym wydaje się, rzecz jasna, że jest inaczej. Oni chcieliby, żeby było inaczej, albowiem taka okoliczność daje im szansę. Nie na zaistnienie i zaprezentowanie swoich walorów, ale na wyobrażenie sobie siebie w roli politycznego, wojskowego czy jakiegoś innego geniusza. No, a przede wszystkim na udział w niekończących się dyskusjach na temat – kto był większym geniuszem, Hannibal czy Napoleon? Wokół takich kwestii kręci się życie wielu bardzo ludzi, w tym takich, którzy uważają się za dorosłych.

I nikomu z nich nie przyjdzie do głowy, by zrezygnować z tych projekcji, a za to zająć się zrobieniem czegoś, co może nie będzie miało znamion wielkiego geniuszu, ale jakoś zafunkcjonuje w rzeczywistości i będzie działać samo z siebie, bez dodatkowych ingerencji, wspomagania czy zasilania finansowego. No właśnie – zasilanie finansowe. Bonaparte takowe posiadał, a otrzymał je, jak sądzę w nieoczywistych okolicznościach, jako kredyt za uspokojenie sytuacji we Francji. Był człowiekiem młodym, nie miał wahań i wywiązał się z zadania, albowiem ludzie, którzy rządzili Francją w tamtym czasie, tego nie potrafili. Oni realizowali doktrynę rewolucyjną i sądzili, że pewne rzeczy zaistnieją same z siebie, po wykonaniu postulatów rewolucyjnych. Tak się nie stało. Ktoś musiał chwycić za ster. Przypomnę, że Bonaparte był generałem w wieku 26 lat. To jest dziś nie do pomyślenia. Wniosek z tej okoliczności płynie taki oto – ten człowiek nie miał czasu nawet spokojnie pomyśleć, wydarzenia rozgrywały się w takim tempie, że opcja – myślenie – została wyłączona. Włączono opcję – działanie. To zaś polegało na werbowaniu ludzi do maszerujących w różne kierunki kolumn żołnierzy i produkowanie propagandy. Ta z kolei zamieniała się w literaturę, w tym w literaturę historyczną. Nie ma bowiem takiego propagandowego fejku, którego poważny historyk nie uznałby za wiarygodne źródło.

Finałem działań była zawsze jakaś bitwa lub traktat. Tak się składało, że Bonaparte dysponował nie tylko wielkim kredytem w pieniądzu, ale także wielkim kredytem w naturze. Nie musiał przejmować się stratami i werbunkiem, albowiem wszystko działało jeszcze na fali rewolucyjnego entuzjazmu dobrze nasmarowanego krwią arystokratów. Każde zaś kolejne zwycięstwo tylko ten entuzjazm podgrzewało. Nie wiem, jak wyglądała kwestia uzbrojenia w armii francuskiej i armiach koalicji, ale sądzę, że jakieś istotne przewagi technologiczne Francuzi mieć musieli. Nie wygrywa się bowiem wojen samym entuzjazmem i samymi emocjami. Zapewne mieli przewagę w artylerii – zakładam, bo nie wiem tego przecież. Tekst niniejszy piszę z głowy i luźnych skojarzeń. Do bitwy pod Trafalgarem mogli też liczyć na flotę, która niestety została tam unieważniona. I w zasadzie w tym miejscu można by uznać dyskusję o szansach Bonapartego za zakończone. Jeśli ktoś bowiem nie ma przewagi na morzu, to nie ma jej w ogóle. I może tylko odliczać dni do własnej katastrofy. No chyba, że dostanie tak wielki kredyt, który pozwoli mu flotę odbudować. Nic takiego najwyraźniej nie nastąpiło.

Napoleon nie był nawet Francuzem z krwi. Był Włochem, Korsykaninem, który wskutek zbiegu okoliczności, stał się poddanym królów Francji. Być może do istotnych okoliczności jego kariery należała przemożna chęć by stać się Francuzem, ale to już są dywagacje psychologiczne. Być może ciekawie by one wyglądały w filmie, ale chyba ich tam nie ma.

Zwycięstwa Bonapartego zakończyły się, kiedy wypalił się entuzjazm i skończyły się kredyty. On sam się do tego przyczynił, pragnąc znaleźć się wśród legitymizującej porządek europejski koronowanej arystokracji. To już lepiej było postawić na aferzystów. I zorganizować zamach na cara a także na króla Anglii. No właśnie? Ktoś wie, jak to było z wywiadem i kontrwywiadem w czasach Bonapartego? Bo moja wiedza kończy się na książce Łysiaka „Szachista”, gdzie opisany jest geniusz wywiadu francuskiego, który był Niemcem z Alzacji. Z pominięciem, co typowe dla tego autora, okoliczności najważniejszej – Europa kontynentalna była penetrowana przez szpiegowskie siatki brytyjskie, a zapewne także rosyjskie. A jak to było z Rosją i Anglią? Czy tam działały jakieś francuskie szpiegi? Nawet jeśli, to miały zadanie o wiele trudniejsze. W Anglii bowiem trudno jest znaleźć zdrajcę, no chyba, że jest to Kim Philby zaprzedany komunista, w Rosji zaś taki szpieg musi być zainstalowany przy dworze cara, bo inne opcje w grę nie wchodzą. A przez to jest łatwy do namierzenia i likwidacji. Poza tym, kto by sobie zawracał w Rosji głowę jakimś francuskim szpiegiem? Niech sobie żyje biedaczek. I tak nic nie zrobi i nigdzie nie ucieknie.

Obszar zajęty – w teorii przez Francuzów – by penetrowany przez wrogów Bonapartego wzdłuż i wszerz. Strategia zaś Napoleona w pewnym momencie, czyli po odwrocie spod Moskwy, polegała już tylko na tym, by utrzymać jak najwięcej w rękach i zawrzeć jakiś pokój czyimś kosztem. Czyim? Polaków oczywiście, bo oni się sami do tej roli wyznaczyli – głupkowatych ofiar. Ta okoliczność tworzyła pewne złudzenia, które rozwiały się pod Lipskiem. Okazało się, że kiedy armia francuska jest znacząco mniejsza od koalicyjnej, geniusz Napoleona już nie działa. Nie udało się utrzymać zdobyczy w Niemczech kosztem Polski. Trzeba było cofać się dalej. Zmieniły się drastycznie okoliczności, drugi z czynników będących wyznacznikiem geniuszu. I to unieważniło cały geniusz. Ktoś cofnął finansowanie i Napoleon wylądował na Elbie. Potem jednak ktoś inny postanowił podtrzymać to złudzenie, którym było zainfekowanych wiele bardzo umysłów i wyłożył raz jeszcze budżet. Okoliczności raz jeszcze wydawały się być sprzyjające, albowiem sprzymierzeni sami siebie uznali za genialnych strategów. Francja zaś obudziła się i nie chciała powrotu Burbonów. Złudzenie trwało całe sto dni i wykoleiło się w znanym nam wszystkim miejscu, od którego nazwę wziął londyński dworzec. Prawdopodobnie, jak chce anty napoleońska propaganda z takiego powodu, że jakiś angielski agent wprowadził do sztabu francuskiego fałszywe informacje i te zostały potraktowane z całą powagą.

Mając do dyspozycji tyle zmiennych i tyle danych, mędrcy potrafiący liczyć i pisać programy już mogą bawić się w tworzenie algorytmów, wskazujących co i dlaczego mogło pójść lepiej w całej tej epopei napoleońskiej.

Ja na koniec chciałbym wskazać dwa momenty w tej propagandzie, o których pisze się bardzo często. Być może są one fałszywkami, ale warto zwrócić na nie uwagę. Oto Bonaparte odrzucił projekt Fultona, który pokazał mu silnik parowy. Już kiedyś, dawno temu, dyskutowaliśmy na ten temat. Nie wiadomo co by się stało, gdyby projekt ten zyskał jego akceptację. Być może nie było budżetu na takie produkcje, a być może był to niedobry moment. No, ale w tamtych czasach każdy moment był niedobry, albowiem nie było czasu na myślenie, markowano je tylko i bez przerwy działano za pomocą dostępnych środków. Kolejny moment istotny związany jest z innym wynalazkiem – ładunkami zespolonymi. Ten projekt też przedstawiono Bonapartemu, a on także go odrzucił. Te ładunki zespolone czyli kula i proch schowany w łusce, ładowane były do karabinu od tyłu. Taki wynalazek na pewno poprawiłby skuteczność armii i na pewno nie doszłoby do klęski pod Lipskiem. Nie wiadomo tylko na ile był on możliwy do realizacji. Choć mówią, że konstruktor gwarantował dostawę dużych ilości takich karabinów. O czym mogą świadczyć te dwa przykłady? O tym, że Bonaparte nie rozumiał technologii i jej kluczowej roli w sukcesach na polu bitwy. Choć przecież to Francuzi dokonali wielu wynalazków z dziedziny wojskowości, które pozwoliły im zyskać przewagę nad wrogami i nikt tam – w tym kraju racjonalistów – nie był aż tak głupi, żeby wierzyć w indywidualny geniusz pojedynczego człowieka. O co więc chodziło? O zlekceważenie ograniczeń tego człowieka, dość wyraźnie się malujących, które – w dłuższej, ale przecież niezbyt długiej – perspektywie, zdecydowały o klęsce. Czy takie same okoliczności działają, na przykład w Rosji? Wojna na Ukrainie pokazuje, że nie. Technologia potrzebna do pokonania Rosji nie może być małego kalibru. No i jak zwykle jej zastosowanie nie może być oparte o fatalną doktrynę, a ta właśnie jest stosowana na Ukrainie – trzeba ocalić jak najwięcej czyimś kosztem. Czyim? Czas pokaże. Jaka wobec tego strategia obowiązywać powinna wobec Rosji? Prosta. I wcale nie chodzi mi tutaj o zastosowanie broni atomowej. Ta strategia, o czym pisaliśmy tu kilkanaście razy, polegać powinna na odepchnięciu Rosji id Bałtyku i Morza Białego. I to w zasadzie wszystko. Zajęcie Petersburga i Archangielska, unieważnia wszystkie okoliczności, technologie i wszystkich geniuszy. Rosja bowiem powstała w oparciu o porty Morza Białego i Bałtyku. I tylko likwidując tę okoliczność można ją pokonać.

Na dziś to tyle, przypominam o promocji. Przypominam też, że jak coś wyślemy po 17 grudnia, to z całą pewnością nie dotrze taka paczka do nadawcy przed wigilią. Po tym terminie nie przyjmuję żadnych reklamacji. Po to właśnie by ich uniknąć zrobiłem tę ponadtygodniową promocję.

Do 17 grudnia trwa wielka świąteczna promocja. Mamy też wreszcie w sklepie nową książkę Pawła Zycha „Lepsze czasy. Jak zostać królem”.

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/lepsze-czasy-jak-zostac-krolem/

No i zapowiedziane obniżki, które obowiązują do 17 grudnia, do godziny 21.00

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/sprawa-macocha-w-swietle-prasy-1909-1916/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/przygody-kapitana-magona-leon-cahun/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/zaginiony-krol-anglii/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/zabojczyni-leon-cahun/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/ojciec-dreadnoughta-admiral-john-fisher-1841-1920/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/gabriel-ronay-anglik-tatarskiego-chana-tlumaczenie-gabriel-maciejewski-jr/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/leon-cahun-niebieski-sztandar-powiesc-o-przygodach-chrzescijanina-muzulmanina-i-poganina-w-czasach-wypraw-krzyzowych/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/jan-kapistran-biografia/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/ryksa-slaska-cesarzowa-hiszpanii/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/walka-urzetu-z-indygo/

https://basnjakniedzwiedz.pl/?s=Sylwetki&post_type=product

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/kredyt-i-wojna-tom-ii/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/kredyt-i-wojna-tom-i-2/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/wielki-zywoplot-indyjski/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/katastrofa-kaliska-1914/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/propozycja-poskromienia-hiszpanii-tlumaczenie-gabriel-maciejewski-jr/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/swiety-ludwik-jacques-le-goff/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/i-co-kiedys-bylo-fajniej/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/pieniadz-i-przewrot-cen-w-xvi-i-xvii-wieku-w-polsce/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/jak-nakrecic-bombe/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/okraina-krolestwa-polskiego-krach-koncepcji-miedzymorza/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/czerwiec-polski/

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/basn-jak-niedzwiedz-socjalizm-i-smierc-tom-i/

	gabriel-maciejewski
	10 grudnia 2023 10:02